Σίγουρα όχι υπέρ των γυναικών

<<(…) τα αντιπορνογραφικά επιχειρήματα υπήρξαν τα εξής:

Η πορνογραφία είναι το προϊόν ενός εγκληματικού περιβάλλοντος. Παράγεται εντός μιας εγκληματικής περιοχής. Δεν είναι απλώς το αποτέλεσμα μίμησης/υπόδυσης σκηνών σεξουαλικής βίας, αλλά το πλαίσιο υλοποίησης, το προϊόν πολλών αληθινών πράξεων βίας. Οι επιμέρους εγκληματικές πράξεις είναι πολλές: βιασμοί, σεξουαλικές παρενοχλήσεις, αιμομιξίες, εκβιάσεις, παράνομη διακίνηση ανθρώπων (trafficking) κλπ. Το πορνογράφημα, λοιπόν, πρέπει να αντιμετωπιστεί ως το προϊόν που παράγουν τα συντελούμενα εντός αυτού αληθινά εγκλήματα.

Η πορνογραφία είναι ένας από τους παράγοντες που διαιωνίζουν βίαιες συμπεριφορές εναντίον των γυναικών στον ιδιωτικό χώρο. “Η πορνογραφία είναι η θεωρία και ο βιασμός η πράξη”, λέει η MacKinnon. Είναι ένας εγκληματογόνος παράγοντας, που εκλύει μια δυναμική βίας εναντίον των γυναικών, ένας μηχανισμός “κοινοτοποίησης του κακού”. Συμβάλλει στην αναισθητοποίηση απέναντι στον γυναικείο πόνο, στην κανονικοποίηση της έμφυλης βίας και διευκολύνει το πέρασμα στη βίαιη πράξη, καθώς απεικονίζει τις γυναίκες να απολαμβάνουν τη βία που τος ασκείται, καθιστώντας δυσδιάκριτα τα όρια μεταξύ βιασμού και μη βιασμού. Οι καταναλωτές πορνογραφίας και όσοι μυούνται στη σεξουαλικότητα μέσω αυτής, εθίζονται να μεταχειρίζονται με παρόμοιο τρόπο τις συντρόφους τους. Το επιχείρημα επικαλείται την εμπειρική παρατήρηση πως οι δράστες βιασμών και δολοφονιών είναι κατεξοχήν καταναλωτές πορνογραφικού υλικού. Οι πορνικές αναπαραστάσεις του ερωτικού ερωτικοποιούν την υποταγή και την κυριαρχία, καθώς αναπαράγουν και προωθούν την -κοινωνικά κατασκευασμένη και βασισμένη στο στερεοτυπικό δίπολο αρσενική ενεργητικότητα και γυναικείο παθητικότητα/ διαθεσιμότητα- εικόνα του υποταγμένου γυναικείου και του κυρίαρχου ανδρικού υποκειμένου, μη λαμβάνοντας υπόψη το συναίσθημα.

Οι ασυμετρικές σχέσεις μεταξύ των δύο φύλων, που καθιερώνονται και διακινούνται μέσω της πορνογραφίας, έχουν για τις γυναίκες ευρύτερες βλαπτικές συνέπειες, οι οποίες εκτείνονται πέραν του αυστηρά ιδιωτικού χώρου. Οι πορνογραφικές εικόνες εμποτίζουν για επηρεάζουν τις μεταξύ των δύο φύλων σχέσεις που υπάρχουν σε όλο το φάσμα της κοινωνικής ζωής, καθορίζουν, επομένως, τους όρους κοινωνικές συνύπαρξης των δύο φύλων. Η πορνογραφία είναι ένα εργαλείο ανδρικής κυριαρχίας: επικυρώνει κοινωνικές κατασκευές φύλου υποτιμητικές για την γυναίκα και γενικότερα διαμορφώνει κριτήρια μεταχείρισης υποτιμητικά για εκείνην. Επηρεάζει, επίσης, την αυτοεικόνα των γυναικών, οι οποίες μέσω αυτής, ασκούνται στο να θεωρούνται κατώτερες, υποτακτικές, πειθήνιες, προορισμένες μόνο να διαβλέπουν και ικανοποιούν ανδρικές ανάγκες. Κοντολογίς, να είναι ετεροκαθοριζόμενες.

Υπό το φως της παραπάνω ανάλυσης, η πορνογραφία αποτελεί, στο πλαίσιο του ριζοσπαστικού φεμινισμού, μια μορφή λόγου μίσους (hate speech). Έχει ευθείες αναλογίες προς τους λογής λόγους μίσους, ομοφοβικούς, ρατσιστικές, αντισημτικούς κλπ., ως προς το εκπεμπόμενο από αυτούς κήρυγμα υπέρ της βίας, εξαιτίας του οποίου απαγορεύονται από τις έννομες τάξεις στα σύγχρονα δυτικά κράτη.

Ακόμη κι αν υποτεθεί ότι αυτό που δείχνει η πορνογραφία δεν είναι η αληθής παράσταση μιας πράξης αλλά η λεκτική ή οπτική “ψεύτικη” μίμηση μιας πράξης, αυτή καθαυτή η πράξη (της ψεύτικης μίμησης), ανεξάρτητα από το όποιο αποτέλεσμα επιδιώκει στο σεξουαλικό επίπεδο, είναι μια πράξη καθυπόταξης, βίαιης αποσιώπησης (silencing) και αορατοποίησης των γυναικών, ως πολιτικών υποκειμένων. Πλήττει, επομένως, μια από τις κατεξοχήν ελευθερίες των πολιτικών υποκειμένων, την ίση πρόσβαση στην ελευθερία λόγου και έκφρασης.>>

Απόσπασμα από το βιβλίο “Φεμινισμός & Δίκαιο”, Ε. Ρεθυμιωτάκη, Μ. Μαρόπουλου, Χ. Τσακιστράκη

Από την κριτική του δεύτερου φεμινιστικού κύματος διαφαίνεται, λοιπόν, πως το πορνό υπάρχει προς το συμφέρον των ανδρών. Και εδώ εμφανίζονται γιατροί, ψυχίατροι, ψυχολόγοι και συναφή ενοχλητικά τυπάκια: “μη, αυτό κάνει κακό στην υγεία… κι αυτό κάνει κακό… α, κι αυτό πρέπει με μέτρο αλλιώς θα έχει αρνητικές επιπτώσεις…” και μπλα μπλα. Λες και πέθανε κανείς επειδή τον έπαιζε πολύ… α, έχει γίνει κι αυτό!

Μήπως δεν είναι προς το συμφέρον ούτε τον ανδρών;

<<Το ερώτημα αυτό τίθεται συχνά από άντρες που νιώθουν ότι έχουν σταδιακά απορροφηθεί ολοένα και περισσότερο στην παρακολούθηση πορνό στο διαδίκτυο και αρχίζουν να βιώνουν τα πρώτα σημάδια μη ικανοποιητικής λειτουργίας στη σεξουαλική τους ζωή. Είναι πράγματι τρομακτικό να συνειδητοποιεί κανείς, απότομα πολλές φορές, πόσο χρόνο ασχολείται καθημερινά με την παρακολούθηση διαδικτυακού πορνό, ιδιαίτερα μάλιστα όταν έχει φτάσει σε ένα σημείο που δεν ελέγχει πλέον αυτή τη συνήθεια. Στις περισσότερες περιπτώσεις υποβόσκει η σκέψη (αλλά και η ενοχή που την συνοδεύει) ότι “δεν θα έπρεπε να το κάνω αυτό…” ή “ότι κάνω κάτι κακό…”, σκέψεις γνώριμες κι από την εφηβεία όταν, τότε, ο αυνανισμός και μόνο προκαλούσε παρόμοιες σκέψεις και ενοχές… Πολλοί άντρες, όταν ενηλικιώνονται, θέτουν και πάλι το ερώτημα στον ειδικό: “Μήπως ο αυνανισμός με έχει επηρεάσει, μήπως τότε το είχα παρακάνει και τώρα δεν μπορώ να λειτουργήσω κανονικά”; Παρόμοια, και η υπέρμετρη απορρόφηση στην παρακολούθηση πορνό, με ώρες που ολοένα και αυξάνουν αλλά και περιεχόμενο που γίνεται όλο και πιο “σκληρό”, ή και πιο βίαιο, μπορεί να φέρνει ξανά το ίδιο ερώτημα στο προσκήνιο: “Μήπως η παρακολούθηση πορνό επηρεάζει τη σεξουαλική μου λειτουργία”;

Τα πρώτα σημάδια επίδρασης εμφανίζονται με διάφορους τρόπους, κυρίως, όπως προαναφέρθηκε, με τον ολοένα και αυξανόμενο χρόνο παρακολούθησης πορνό στο διαδίκτυο. Στη συνέχεια μπορεί να χρειάζονται όλο και πιο έντονες σκηνές… Κι ένα κρίσιμο σημείο φτάνει όταν έντονα διεγερτικό περιεχόμενο χρειάζεται για να διατηρηθεί η σεξουαλική διέγερση. Ένας άντρας περιγράφει χαρακτηριστικά πως είχε φτάσει στο σημείο να ανοίγει ταυτόχρονα πολλαπλά βίντεο και να παρακολουθεί σε όλα τα πιο διεγερτικά αποσπάσματά τους… Οι δυνατότητες είναι πράγματι πολλές: απεριόριστα νέο υλικό, δυνατότητα για εύκολη κλιμάκωση με όλο και πιο έντονο περιεχόμενο… Όσο θέλεις, όποτε θέλεις, με ό,τι θέλεις κι όπως το θέλεις… Και, βέβαια, το πιο ανησυχητικό είναι όταν φτάνει κανείς στο σημείο η βίωση της σεξουαλικής επιθυμίας και διέγερσης να οδηγεί στο πληκτρολόγιο και όχι στη σύντροφο ή γενικότερα σε έναν άνθρωπο ζωντανό και όχι… εικονικό!

Πολλοί άντρες που αναζήτησαν τη βοήθεια ειδικού σε αυτές τις περιπτώσεις περιέγραψαν και οι ίδιοι πώς σταδιακά χρειάζονταν όλο και πιο έντονα ερεθίσματα σε αυτό που παρακολουθούσαν αλλά και ότι οι γυναίκες στην “πραγματική” ζωή σαν να μην τους ικανοποιούσαν πλέον τόσο… “Αυτό που προσδοκούσα δεν ήταν όπως στο διαδίκτυο και το ερέθισμα δεν ήταν αρκετά έντονο”, περιγράφουν χαρακτηριστικά. Φαίνεται σαν να είχαν πλέον εγκλωβιστεί στη φαντασία τους και η πραγματικότητα δεν τους κάλυπτε πια!

Οι σεξουαλικές δυσλειτουργίες που εκδηλώνονται αφορούν τη μείωση της επιθυμίας για σεξουαλική επαφή, τη στυτική δυσλειτουργία αλλά και τη δυσκολία κορύφωσης και εκσπερμάτισης (καθυστερημένη ή ανεσταλμένη εκσπερμάτιση). Η συσχέτιση αυτή επιβεβαιώνεται και από αποτελέσματα ερευνητικών μελετών (1) καθώς και, σε πολλές περιπτώσεις, η προτίμηση της πορνογραφίας έναντι της σεξουαλικής επαφής με τη σύντροφο (1).

Τα προβλήματα εκδηλώνονται κυρίως “εκτός διαδικτυακού πορνό”, κατά την “πραγματική” σεξουαλική επαφή με γυναίκες με …σάρκα και οστά! Για παράδειγμα, ένας άντρας μπορεί να φτάνει σε κορύφωση με τη σύντροφό του, αλλά να χρειάζεται πολύ περισσότερη ώρα και η σύντροφος να παραπονείται ότι φαίνεται αποστασιοποιημένος κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής. Σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να μην υπάρχει στύση ή να διατηρείται η στύση κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής με τη σύντροφο αλλά ο άντρας να φτάνει σε κορύφωση μόνο όταν φέρνει στο μυαλό του εικόνες από πορνό που παρακολουθεί.

Ένας κοινός παρανομαστής βέβαια σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις είναι ότι οι ερωτικοί σύντροφοι έχουν πλέον αποπροσωποποιηθεί και, τελικά, η πραγματικότητα αποτελεί πλέον ένα πρόβλημα!

Αύξηση του ποσοστού σεξουαλικών δυσλειτουργιών σε νεαρούς άντρες

Ο Park και οι συνεργάτες του (2016) (2), σε μια πολύ ενδιαφέρουσα ανασκόπηση της βιβλιογραφίας σχετικά με τα ποσοστά εκδήλωσης σεξουαλικών δυσλειτουργιών σε άντρες διαφόρων ηλικιών παραθέτουν έρευνες που υποδεικνύουν ότι υπάρχει σημαντική αύξηση του ποσοστού εκδήλωσης σεξουαλικών δυσλειτουργιών σε νεαρούς άντρες, ηλικίας κάτω των 40 ετών. Η στυτική δυσλειτουργία, για παράδειγμα, ήταν ένα πρόβλημα που εκδηλωνόταν κυρίως σε άντρες άνω των 40 ετών. Τώρα, όμως, σημαντικά αυξημένο ποσοστό αντρών νεαρής ηλικίας εμφανίζουν στυτική δυσλειτουργία ή άλλη σεξουαλική δυσλειτουργία. Μπορεί η παρακολούθηση πορνό να έχει παίξει ρόλο σε αυτή την αύξηση καθώς οι νέοι είναι εκείνοι που μεγαλώνουν “μαζί” με το διαδίκτυο και έχουν άπλετη πρόσβαση αλλά και τόση εξοικείωση με αυτό; Αποτελεί δε αναπόσπαστο μέρος της κουλτούρας τους να αναζητούν τα πάντα στο διαδίκτυο… Γιατί όχι και τη σεξουαλική ικανοποίηση;

Η ερευνητική ομάδα του Kinsey Institute ήταν η πρώτη που ανέφερε το 2007 (3) τη στυτική δυσλειτουργία (Pornography induced erectile dysfunction, PIED) και τη μειωμένη ερωτική επιθυμία που μπορεί να προκαλέσει η παρακολούθηση πορνό στο διαδίκτυο. Έκτοτε, τα ερευνητικά αποτελέσματα διαρκώς επιβεβαίωναν ότι η παρακολούθηση πορνό στο διαδίκτυο μπορεί να αποτελεί έναν αιτιακό παράγοντα στην αύξηση εκδήλωσης σεξουαλικών δυσλειτουργιών και, όπως ανέφεραν, ποσοστό μεγαλύτερο του 50% αφορούσε νέους άντρες ηλικίας μικρότερης των 25 ετών. Μάλιστα, σε μια ευρείας κλίμακας έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2020 και συμμετείχαν περισσότεροι από 2000 άντρες διαπιστώθηκε ότι (4, 5):

• Οι άντρες που παρακολουθούν πορνό για πολλές ώρες χρειάζονται πολύ περισσότερο χρόνο για να φτάσουν σε εκσπερμάτιση με τη σύντροφό τους.
• Το μέγεθος του χρονικού διαστήματος που παρακολουθεί κανείς πορνό στο διαδίκτυο σχετίζεται θετικά με στυτική δυσλειτουργία. Περισσότερο πορνό ισοδυναμεί με περισσότερα περιστατικά στυτικής δυσλειτουργίας.
• Η “βαριά” χρήση πορνό στο διαδίκτυο συνδέεται με έλλειψη ικανοποίησης στο κόσμο του “πραγματικού σεξ”.
• 23% των αντρών ηλικίας κάτω των 35 ετών αναφέρουν περιστατικά στυτικής δυσλειτουργίας σε επαφές με “πραγματικές” γυναίκες.

Τέλος, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι σε πολλά ερευνητικά πρωτόκολλα όπου διερευνάται η επίδραση της παρακολούθησης πορνό στη σεξουαλική λειτουργία του άντρα, συστήνεται στους άντρες που συμμετέχουν να διακόψουν για ένα διάστημα την παρακολούθηση αυτή προκειμένου να αξιολογηθεί άμεσα η επίδρασή της. Σε αυτά τα πρωτόκολλα, οι ερευνητές επικαλούνται την “επίδραση της εξοικείωσης” (habituation effect) (6) που επιφέρουν τα διαρκώς νέα ερεθίσματα και η διαδικτυακή πορνογραφία έχει τη δυνατότητα να τροφοδοτεί διαρκώς αυτή τη συνήθεια. Έτσι, υποθέτουν ότι η μείωση ή η διακοπή αυτής μπορεί να την αντιστρέψει άμεσα.  Τα αποτελέσματα προς την κατεύθυνση επιβεβαίωσης αυτής της υπόθεσης είναι θετικά (2).

Τρόποι επίδρασης

Η επίδραση της παρακολούθησης πορνό στο διαδίκτυο έχει προφανώς μελετηθεί, όπως και άλλων  εξαρτήσεων, σχετικά με τη λειτουργία του ανθρώπινου εγκεφάλου και τις βιοχημικές αλλαγές που επέρχονται. Πιο συγκεκριμένα, είναι γνωστό ότι οι σκηνές πορνό αποτελούν ερεθίσματα υψηλής διεγερσιμότητας που προκαλούν την έκλυση ασυνήθιστα υψηλών ποσοστών ντοπαμίνης. Με τον τρόπο αυτό όμως διαταράσσεται, υπό μια έννοια, το σύστημα ανταμοιβής μέσω της ντοπαμίνης (dopamine reward system) στον ανθρώπινο οργανισμό το οποίο πλέον δεν μπορεί να ανταποκριθεί φυσιολογικά σε πιο φυσικές πηγές ευχαρίστησης και ηδονής. Αυτός είναι και ο λόγος που οι χρήστες αρχίζουν πλέον και αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη σεξουαλική διέγερση με τις “πραγματικές” γυναίκες (7).

Βιβλιογραφικά αναφέρεται και η έννοια της εξαρτημένης μάθησης (classical conditioning) και ότι η παρακολούθηση πορνό στο διαδίκτυο διαθέτει όλα εκείνα τα στοιχεία που χρειάζονται προκειμένου να συνδεθεί/εξαρτηθεί η σεξουαλική διέγερση με χαρακτηριστικά της χρήσης αυτής. Ο Griffiths (2011) αναφέρει χαρακτηριστικά: “…Μέσω του επαναλαμβανόμενου συνδυασμού της διαδικτυακής χρήσης για σεξουαλικούς σκοπούς με τη σωματική διέγερση, η τελευταία ρυθμίζεται έτσι ώστε να προκαλείται τελικά από την ενασχόληση με την τεχνολογία, δηλαδή το εξαρτημένο ερέθισμα. Έτσι, η απλή και μόνο θέαση μιας οθόνης υπολογιστή, ο ήχος του δρομολογητή (router) που συνδέεται στο διαδίκτυο ή ακόμη και οι απτικές αισθήσεις όταν κανείς πληκτρολογεί μπορεί να αποτελέσουν πηγές διέγερσης” (8). Με αυτό τον τρόπο, σταδιακά, η σεξουαλική διέγερση αποσυνδέεται από τον πραγματικό κόσμο και τις γυναίκες που βρίσκονται εκεί και συνδέεται με …το πληκτρολόγιο.

Σε αυτό το άρθρο όμως θα σταθούμε λίγο περισσότερο στο ψυχολογικό προφίλ και τις σκέψεις και τα συναισθήματα του άντρα που τον οδηγούν εκ των προτέρων να “καθηλωθεί” και, ουσιαστικά, να αποδυναμωθεί από μόνος του μπροστά σε μια οθόνη κι ένα πληκτρολόγιο για να παρακολουθήσει πορνό. Με άλλα λόγια, υπάρχει ένας φόβος και μια δυσκολία στην αντιμετώπιση των ερωτικών σχέσεων που προηγείται όλων αυτών και θέτει το υπόστρωμα αυτής της εξαρτητικής συμπεριφοράς; Γιατί είναι βέβαια φυσικό να αρέσει σε έναν άντρα το περιεχόμενο αυτών των σκηνών και να διεγείρεται από αυτό, αλλά θα ήταν επίσης φυσικό αυτή η ευχαρίστηση να οδηγεί, έστω και κάποια στιγμή, προς τον “έξω” κόσμο, σε μια συμπεριφορά αναζήτησης στην πραγματικότητα πλέον περισσότερου σεξ, ερωτικών παρτενέρ κοκ., προκειμένου να ικανοποιηθεί. Η αμφιβολία όμως και ο φόβος που γεννά το άγχος είναι τα συναισθήματα που τον εμποδίζουν ουσιαστικά να έχει αυτή τη φυσιολογική αντίδραση εξωστρέφειας και αναζήτησης στον “πραγματικό κόσμο” και τον περιορίζουν στα στενά όρια της οθόνης και του πληκτρολογίου. Ο φόβος της συνάντησης με την πραγματική γυναίκα…

Είναι γεγονός επίσης ότι η συμπεριφορά της παρακολούθησης πορνό στο διαδίκτυο καλλιεργεί μια παθητικότητα, που προυπήρχε ή τώρα διαμορφώνεται, που καθηλώνει τον άντρα. Αυτό είναι άλλωστε και ένα θέμα που τίθεται συχνά για τη νέα γενιά και τους νέους άντρες που πολύ εύκολα θα τα βρουν όλα στο διαδίκτυο, χωρίς να κουνηθούν καν από τη θέση τους για να τα αναζητήσουν από μόνοι τους, να ενεργοποιηθούν, να αναμετρηθούν με τον κόσμο και να διαμορφωθούν ουσιαστικά μέσα από αυτές τις “συναντήσεις” με τους άλλους ανθρώπους. Η σεξουαλική ζωή όμως, με αυτό τον τρόπο, συνδέεται με παθητικότητα, γεγονός που είναι αντιφατικό από μόνο του! Ο Chenyang Wang (2021) περιγράφει σε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο με τίτλο: “Η παθητικότητα της θέασης: Μια λακανική οπτική για τον θεατή της πορνογραφίας στην εικονική πραγματικότητα” (9) πώς, με τον τρόπο αυτό, ουσιαστικά διαμορφώνεται μια νέα συμπεριφορά και ένα νέο πρόβλημα παράλληλα, αυτό της σεξουαλικής διέγερσης και ικανοποίησης αποκλειστικά και μόνο μέσα από τη “θέαση”… Απλά να βλέπω ή να παρακολουθώ παθητικά, χωρίς να συμμετέχει το σώμα μου και …εγώ ο ίδιος τελικά, αλλά και χωρίς καν να αντιλαμβάνομαι την “έλλειψη” αυτή: “Υποστηρίζω ότι η αναπαράσταση και η παραγωγή του ερωτισμού στην εικονική πραγματικότητα δημιουργεί έναν συγκεκριμένο τύπο θεατή υποκειμένου, ο οποίος επιτυγχάνει τη σεξουαλική διέγερση μέσω μιας πράξης χαρακτηριστικής παθητικότητας”.

Πολλές φορές επίσης ο άντρας που θα απορροφηθεί περισσότερο στην παρακολούθηση πορνό έχει αναπτύξει την ψυχική άμυνα της “σχάσης” ανάμεσα στο σεξ και το συναίσθημα (9). Ο φόβος του συναισθήματος και του δεσίματος/εγγύτητας με μια γυναίκα και η αμφιθυμία που αυτό γεννά δεν του επιτρέπουν να νιώθει και να αισθάνεται παράλληλα με τη σεξουαλική διέγερση/ικανοποίηση. Άλλο το σεξ και άλλο το συναίσθημα, σε αυτές τις περιπτώσεις! Όπως είναι φανερό, η παρακολούθηση πορνό στο διαδίκτυο προσφέρει πρόσφορο έδαφος γι’ αυτή την αμυντική διεργασία αλλά και η σεξουαλική δυσλειτουργία που επέρχεται είναι σχεδόν αναμενόμενη.

Η αμυντική διεργασία της “άρνησης” (10) υποστηρίζει και συμπληρώνει τη “σχάση” κι έτσι οτιδήποτε φοβίζει, αγχώνει και ουσιαστικά απειλεί την εξιδανικευμένη εικόνα εαυτού αποκλείεται από το συνειδητότητα. Η απώλεια, η προδοσία, ο χωρισμός μπορεί να κάνουν το άτομο να υποφέρει με τρόπο που δεν μπορεί να τον αντέξει. Η άμυνα της άρνησης όμως μαζί με τη σχάση τον καθιστούν “αδιάφορο” σε όλα αυτά και ικανό να εγκαταλείπει με αδιαφορία και χωρίς να νιώθει απολύτως τίποτα οτιδήποτε και οποιαδήποτε συνδέεται τρυφερά μαζί του.

Οι Vincent Estellon & Harold Mouras (10) αναφέρουν και την έκφραση “relationship zapping” περιγράφοντας χαρακτηριστικά αυτή την αμυντική θέση απέναντι στη σταθερότητα και τη συναισθηματική εμβάθυνση και εγγύτητα που μπορεί αυτή να φέρει. Η έννοια του zapping, όπως όλοι γνωρίζουμε όταν το κάνουμε στην τηλεόραση αλλά και στο διαδίκτυο, έχει να κάνει με αποσπάσματα/κομμάτια έτσι όπως εμφανίζονται στην οθόνη χωρίς να μας ενδιαφέρει η σύνδεση μεταξύ τους, η αλληλεπίδρασή τους ή η δημιουργία ενός όλου, μιας σύνθεσης. Το zapping μας επιτρέπει να αποφύγουμε τη βαρεμάρα που νιώθουμε εκείνη τη στιγμή χωρίς να χρειαστεί να εμβαθύνουμε σε κάτι και κυρίως λειτουργεί οπτικά, μέσα από εικόνες και αισθήσεις που εναλλάσσονται και μας ξεκουράζουν χωρίς παράλληλα να δίνουν χρόνο για περαιτέρω εμβάθυνση… Έτσι λοιπόν και στις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων μπορεί να χρησιμοποιηθεί η συνεχής εναλλαγή συντρόφων προκειμένου να αποφευχθεί αυτή η τόσο τρομακτική σταθερότητα, γιατί η σταθερότητα φέρνει συναισθήματα, αγωνίες, φόβους, και, κυρίως, εγγύτητα που τόσο πολύ μπορεί να τρομάζει. Σε αυτές τις περιπτώσεις η συνεχής εναλλαγή συντρόφων είναι απαραίτητη για να νιώθει κανείς ελεύθερος! Και η αίσθηση της σταθερότητας μπορεί να φέρει και σεξουαλική δυσλειτουργία…

Τέλος, πολλά στοιχεία ναρκισσιστικής κατάθλιψης ενυπάρχουν γενικότερα στις σεξουαλικές εξαρτήσεις αλλά και στις σεξουαλικές δυσλειτουργίες, αφενός με την αναζήτηση εξιδανικευμένων εικόνων σεξ και σεξουαλικών αποδόσεων παράλληλα με την απώλεια της αυτοεκτίμησης και της εξιδανικευμένης εικόνας εαυτού: “Η απώλεια της πίστης στη θετική έκβαση μιας σχέσης και η απώλεια της ελπίδας στους άλλους μπορεί να οδηγήσουν σταδιακά κάποιον στο να μην βλέπει πλέον το νόημα της ζωής που – παρά τις ερωτογενείς αισθήσεις που εξαντλούνται στην καταναγκαστική επανάληψη – γίνεται πια θλιβερή και άδεια” (10).

Κλείνοντας, συμπεραίνουμε ότι η παρακολούθηση πορνό στο διαδίκτυο μπορεί να επηρεάσει τη σεξουαλική λειτουργία του άντρα όταν, όπως προαναφέρθηκε, οι ώρες παρακολούθησης ολοένα και αυξάνουν χωρίς όριο και έντονα διεγερτικό περιεχόμενο χρειάζεται για να διατηρηθεί η σεξουαλική διέγερση. Η σεξουαλική λειτουργία επίσης επηρεάζεται όταν η πορνογραφία συναντά τον ευαίσθητο και ευάλωτο άντρα που τραυματικά βιώματα δεν του έχουν επιτρέψει να νιώθει αρκετή δύναμη και σιγουριά για να αντιμετωπίσει τη συναισθηματική επαφή με την πραγματική γυναίκα. Τότε, μπορεί αμυντικά να “κρύβεται” μέσα στο διαδίκτυο και στο πορνό και να χάνεται ή να ξεχνιέται εκεί απαλύνοντας με αυτό τον τρόπο και το φόβο που του προκαλεί τόσο άγχος. Όταν όμως θελήσει να βγει από εκεί και να συναντήσει τη “μη εικονική γυναίκα”, ο φόβος του έχει διπλασιαστεί και είναι πολύ μεγαλύτερος χωρίς να έχει μάθει και κάτι επιπλέον ή να έχει εκπαιδευτεί τουλάχιστον σε αυτό που χρειάζεται περισσότερο: τις πολύτιμες χροιές των ανθρώπινων σχέσεων και της επικοινωνίας! Η αντίδρασή του είναι το άγχος απόδοσης που δεν ελέγχει, οι πολλές αρνητικές σκέψεις και η έντονη αυτο-παρατήρηση κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής για να δει αν “θα τα καταφέρει” και “αν όλα θα πάνε όλα καλά” για να μπορέσει να αντεπεξέλθει. Όλοι αυτοί οι παράγοντες όμως οδηγούν αυτόματα σε σεξουαλική δυσλειτουργία, όπως αναφέρεται και σε πολλά άρθρα της επιστημονικής βιβλιογραφίας. Είναι σημαντικό λοιπόν ο άντρας που παρακολουθεί πορνογραφία να μπορέσει να “μην παγιδευτεί” τελικά σε αυτή για να συνεχίσει να απολαμβάνει την ερωτική του ζωή σε όλες της τις εκφάνσεις!>>

Η παρακολούθηση πορνό επηρεάζει τη σεξουαλική λειτουργία του άντρα;, Τζελέπη Ειρήνη, Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια

Πορνό, βέβαια, δε βλέπουν μόνο τα αρσενικά… Αντίστοιχα είναι τα ευρήματα και στους υπόλοιπους θεατές -ναι και στις γυναίκες!

Η πρώτη μεγάλη έρευνα πάνω στην ανδρική σεξουαλικότητα στις ΗΠΑ έγινε από τον Κίνσεϊ. Τα ευρήματα εν έτει 1948 έδειχναν ότι πρόβλημα στη στύση (“ED”) είχε λιγότερο από το 1% των αντρών κάτω των 30 ετών. Στους 30-45 ετών το ποσοστό πλησίαζε το 3%.

Μισό αιώνα αργότερα, το 1999, η Επιθεώρηση της Αμερικανικής Ιατρικής Ένωσης βρήκε επίσης χαμηλά ποσοστά δυσλειτουργίας στους νέους.

Νέα έρευνα που παρουσιάστηκε στις 16 Ιουλίου 2020, στο πλαίσιο του συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ουρολογίας (EAU) κατέληξε -μεταξύ άλλων- μετά από την εξέταση περίπου 3.300 χιλιάδων ανδρών, και στο εξής: στην ηλικιακή ομάδα κάτω των 35 ετών διαπιστώθηκε μεγαλύτερο ποσοστό στυτικής δυσλειτουργίας απ’ ό,τι αναμενόταν, περίπου 23 %, ήτοι σχεδόν 1 στους 4! Πιθανόν σε αυτήν αναφέρεται παραπάνω η Ε. Τζελέπη.

Τι τόσο συνταρακτικό συνέβη σε μία-δύο δεκαετίες που εκτόξευσε τα καθηλωμένα στον πάτο ποσοστά των νεαρών;

Το διαδίκτυο…

<<Όταν μεγάλωνα στη δεκαετία του ΄70, υπήρχαν γύρω μου περισσότεροι πρόθυμοι νεαροί που ήθελαν να κάνουν σεξ, από κοπέλες που ήταν έτοιμες να πάνε μαζί τους. Το αγόρι σου μπορεί να είχε διαβάσει το «Ρlayboy», αλλά εσύ ήσουν ζωντανή και γυμνή μπροστά του. Πριν από 30 χρόνια το να κάνεις έρωτα με τον παραδοσιακό ιεραποστολικό τρόπο εθεωρείτο πολύ ερεθιστικό. Πλέον είμαι 42 ετών και η δική μου γενιά γυναικών είναι η τελευταία που αισθάνθηκε αυτή τη σεξουαλική αυτοπεποίθηση και ασφάλεια για όλα όσα μπορούσαμε να προσφέρουμε στον ερωτικό τομέα. Τώρα, το να είσαι γυμνή δεν είναι αρκετό– πρέπει να έχεις πλούσιες καμπύλες, μαύρισμα και στήθη ενισχυμένα χειρουργικά, όπως και οι κοπέλες στις ροζ ταινίες. Το πρότυπο της δυτικής ομορφιάς διαμορφώνεται από τα πρότυπα της πορνογραφίας. Στο γυμναστήριό μου παρατηρώ ότι όλα τα 20χρονα κορίτσια κάνουν αποτρίχωση παντού. Στη δεκαετία του 1970 το πορνό ήταν ένα κακό υποκατάστατο των πραγματικών γυναικών. Σήμερα το τέλειο πορνό είναι εκείνο που αντιπροσωπεύει το «πραγματικό» σεξ για τα νέα παιδιά και οι αληθινές γυμνές γυναίκες αποτελούν απλά ένα κακό πορνό.

Τα κορίτσια που θέλουν να ακολουθήσουν τη μόδα πηγαίνουν μαζί με τα αγόρια τους σε στριπτιζάδικα και μερικές φορές ζητούν από τις χορεύτριες να κουνηθούν γι΄ αυτές προκλητικά. Στα πανεπιστήμια τα κορίτσια προκαλούν τα αγόρια ανταλλάσσοντας φιλιά μεταξύ τους. Όλα αυτά μήπως σημαίνουν ότι έχουμε απελευθερωθεί σεξουαλικά; Φθηνός ερωτισμός.

Η Ντόρκιν το είχε καταλάβει ανάποδα. Αυτή η υπερπληθώρα φθηνού ερωτισμού εξασθενεί τη σεξουαλική ενέργεια, ιδιαίτερα στους νέους. Η σχέση μεταξύ της πορνογραφικής βιομηχανίας των πολλών δισεκατομμυρίων, του ψυχαναγκασμού και της σεξουαλικής όρεξης έχει γίνει όπως η σχέση μεταξύ της γεωργίας, των κατεργασμένων τροφών, των φαστ φουντ και της παχυσαρκίας. Εάν η όρεξή σου ερεθίζεται και καλύπτεται από υλικά κακής ποιότητας, θα χρειάζεσαι όλο και περισσότερα σκουπίδια για να χορτάσεις. Οι έρευνες δείχνουν πως το πορνό είναι πράγματι εθιστικό, ιδιαίτερα για τους άνδρες, και πως μακροπρόθεσμα καταστρέφει τη λίμπιντό τους. Οι ειδικοί στις σεξουαλικές δυσλειτουργίες βλέπουν σήμερα μια επιδημία που χτυπά τους υγιείς νέους άνδρες οι οποίοι δεν συνευρίσκονται εύκολα με τις συντρόφους τους επειδή έχουν εκτεθεί υπερβολικά στην πορνογραφία.>>

Απόσπασμα από το άρθρο “Το πορνό σκοτώνει την επιθυμία”, Ναόμι Γουλφ

<<Πολλοί άνδρες ηλικίας 20 και πάνω, οι οποίοι ξεκίνησαν να βλέπουν πορνό από μικρότεροι (πριν ακόμα τα 14), και εξακολουθούν να είναι καθημερινοί θεατές τέτοιων ταινιών, διαπιστώνεται ότι έχουν χαμηλή λίμπιντο ή ακόμα δεν έχουν καθόλου όρεξη για σεξ, σύμφωνα με μελέτη του Ιταλικού Ανδρολογικού Ινστιτούτου και Σεξουαλικής Ιατρικής, που έγινε με τη συμμετοχή 28000 ανδρών.

Σύμφωνα λοιπόν με την έρευνα, η κατάσταση είναι τόσο συχνή και σοβαρή, που οι επιστήμονες αποφάσισαν να της δώσουν και όνομα: Σεξουαλική ανορεξία!

«Υπάρχουν νέα παιδιά που έχουν μεγαλώσει με πολύ και σκληρό πορνό μέσω ίντερνετ», λέει η Marnia Robinson. «Η έρευνα έρχεται να επιβεβαιώσει αυτό που εδώ και πολύ καιρό οι ειδικοί υποψιάζονταν. Πως αυτά τα άτομα, έχουν συμπτώματα εθισμού και άγχος σεξουαλικών επιδόσεων.»

Αν και ανεπίσημα, αντίστοιχη μελέτη με τα ίδια αποτελέσματα έχει γίνει και από την Αμερικανική Society of Addiction Medicine’s, η οποία δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο. Εκεί δηλώνεται ότι, όλες οι συμπεριφορές που κάνουν το άτομο να νοιώθει ικανοποίηση, και δεν αναφέρονται μόνο σε ουσίες, μπορεί να γίνουν εθιστικές. Ακόμα και οι «σεξουαλικές δραστηριότητες».

«Τα στοιχεία δείχνουν πως, μπορεί κανείς να εθιστεί στην έκκριση ντοπαμίνης και επειδή συμπεριφορές σαν το πορνό, το φαγητό και τον τζόγο οδηγούν στην απελευθέρωση ντοπαμίνης, μπορεί να προκαλέσουν εθισμό. Αυτός είναι και ο λόγος που πλέον τα παραπάνω συμπεριλαμβάνονται στη λίστα των εθιστικών παραγόντων», σημειώνει ο David Smith, MD, πρώην Πρόεδρος της Αμερικανικής Society of Addiction Medicine’s.

Το διαδίκτυο επιτρέπει την άμεση πρόσβαση σε πορνογραφικό περιεχόμενο, το οποίο συνδέει μέσα στον εγκέφαλο το συγκεκριμένο οπτικό ερέθισμα με την απελευθέρωση ντοπαμίνης, διαδικασία η οποία όμως μπορεί να οδηγήσει τελικά σε μερική ανικανότητα, επισημαίνουν οι επιστήμονες. Έτσι, όταν οι άνδρες αυτοί βρεθούν με το πραγματικό τους κορίτσι και τα φώτα σβήσουν, ο εγκέφαλος δεν μπορεί να ανταποκριθεί εξαιτίας της έλλειψης των οπτικών ερεθισμάτων στα οποία έχει συνηθίσει.>>

Απόσπασμα από το άρθρο “Το πορνό σκοτώνει τη σεξουαλική ζωή;”, Capital

Μα αν ισχύουν αυτά, δεν ωφελείται κανείς από το πορνό;

<<Στα μέσα του καλοκαιριού ορισμένα από τα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου, όπως το Λούβρο και το Πράδο, ανέθεσαν στις νομικές υπηρεσίες τους μια περίεργη αποστολή: να εξετάσουν αν θα μπορούσαν να μηνύσουν το Pornhub! Ο λόγος ήταν ότι η μεγαλύτερη πλατφόρμα με βίντεο ερωτικού περιεχομένου στο Ίντερνετ είχε μόλις δημιουργήσει τη συλλογή Classic Nudes, που παρουσίαζε τα γυμνά έργα στα σημαντικότερα μουσεία του κόσμου. Ο οδηγός περιελάμβανε χάρτες με τη θέση κάθε πίνακα στο κτίριο (με λιγότερο ή περισσότερο σοβαρές περιγραφές των καλλιτεχνών) αλλά και αναπαραστάσεις που πραγματοποιούσαν γνωστοί πορνοστάρ.

Αναλύοντας την εταιρική δομή τού Pornhub, οι δικηγόροι αλλά και δημοσιογράφοι που ασχολήθηκαν με το θέμα βρέθηκαν αντιμέτωποι με ένα από τα πιο γνωστά «μυστικά» της βιομηχανίας ταινιών για ενήλικες: ότι σχεδόν το σύνολο των sites διαμοιρασμού πορνογραφικού περιεχομένου (τα λεγόμενα tubes που λειτουργούν στο πρότυπο του YouΤube) ελέγχεται από δύο εταιρείες. Η MindGeek, με έδρα το Μόντρεαλ, πιστεύεται ότι ελέγχει οχτώ από τα δέκα δημοφιλέστερα tubes, όπως το Pornhub και το YouPorn, αλλά και ορισμένα από τα μεγαλύτερα κινηματογραφικά στούντιο πορνογραφίας, όπως το Digital Playground και το Brazzers. Η δεύτερη εταιρεία, με έδρα την Τσεχία, ονομάζεται WGCZ Holding και ελέγχει πλατφόρμες όπως η Xvideos και η Xnxx.

Το 2019, πριν ακόμη η πανδημία εκτοξεύσει την προσέλευση θεατών στις συγκεκριμένες πλατφόρμες, μόνο το Pornhub συγκέντρωνε 42 δισεκατομμύρια επισκέψεις τον χρόνο και χρησιμοποιούσε όσο bandwidth κατανάλωνε το σύνολο του Ίντερνετ το 2002. Κάθε μέρα στις σελίδες των εταιρειών τής MindGeek ανεβαίνουν 15 terabytes νέου υλικού, περίπου δηλαδή όσο το μισό περιεχόμενο του Netflix.

Παρά το γεγονός όμως ότι οι δύο αυτοί κολοσσοί ελέγχουν ένα διόλου αμελητέο ποσοστό των δεδομένων που διακινούνται στο Ίντερνετ, γνωρίζουμε ελάχιστα για τη δομή και τη λειτουργία τους. Μόλις το 2020, ύστερα από έρευνα των «Financial Times», έγινε γνωστό ότι επικεφαλής τής MindGeek είναι κάποιος Μπέρναρντ Μπέργκεμερ, τον οποίο είχαν ακούσει μόνο λίγα υψηλόβαθμα στελέχη της εταιρείας. Ακόμη και τραπεζικοί κολοσσοί, όπως η JPMorgan, που χρηματοδότησαν τα πρώτα βήματα της MindGeek, δίνουν ελάχιστα στοιχεία για τη συνεργασία τους με τους βαρόνους της αυτοκρατορίας του πορνό.

Ακαδημαϊκοί που μελετούν για χρόνια το θέμα, όπως η Σίρα Τάραντ, συγγραφέας του βιβλίου «The Pornography Industry» (Η βιομηχανία της πορνογραφίας), δηλώνουν άγνοια για τα πραγματικά έσοδα του κλάδου. Από την πλευρά τους οι μεγαλύτερες εταιρείες υποστηρίζουν ότι τα κέρδη τους είναι περιορισμένα, αναλογικά με άλλα τμήματα της βιομηχανίας του θεάματος, λόγω της εκτεταμένης πειρατείας. Συγκεκριμένα η MindGeek οδηγεί συνεχώς στα δικαστήρια τους μικρότερους ανταγωνιστές της μέσω μιας θυγατρικής της στην Κύπρο, η οποία σύμφωνα με τους «Financial Times» έχει αποστείλει 213 εκατομμύρια αιτήματα στην Google να μην παρουσιάζει στις αναζητήσεις της πειρατικό υλικό.

To 2018 το Quartz υπολόγιζε ότι τα έσοδα της βιομηχανίας της πορνογραφίας αγγίζουν τα 15 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο (το Χόλιγουντ συγκέντρωνε 11,1 δισ.), κανείς όμως δεν μπορεί να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει τη συγκεκριμένη εκτίμηση.

Καθώς συνήθως η συζήτηση για την πορνογραφία καλύπτεται από πουριτανικές και θεοκρατικές κορόνες (ή από καταγγελίες για αύξηση της σεξουαλικής βίας, η οποία δεν επιβεβαιώνεται με στοιχεία), οι βαρόνοι του πορνό μένουν πάντα στο απυρόβλητο σε σχέση με τις επιχειρηματικές τους κινήσεις. Πολλές από τις μικρότερες εταιρείες του χώρου καταγγέλλουν διαρκώς ολιγοπωλιακές πρακτικές που τις ωθούν στο περιθώριο και οι οποίες σε άλλους κλάδους θα κινητοποιούσαν τις επιτροπές ανταγωνισμού κάθε χώρας.

Ανάλογο σκοτάδι καλύπτει όμως και τις συνθήκες εργασίας των δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων που απασχολούνται στη βιομηχανία της πορνογραφίας, μπροστά και πίσω από τις κάμερες. Τα μονοπώλια ωθούν πάντα τους μισθούς προς τα κάτω και επιδεινώνουν τις συνθήκες εργασίας και θα ήταν άτοπο να πιστεύει κανείς ότι η βιομηχανία του πορνό θα αποτελεί εξαίρεση. Στη συγκεκριμένη περίπτωση μάλιστα η αδιαφάνεια λειτουργεί σε βάρος της ασφάλειας όσων εργάζονται στον κλάδο. Η εκμετάλλευση μπορεί να είναι φυλετική, έμφυλη, αλλά και βαθιά ταξική.

Τα μονοπώλια όμως επηρεάζουν πάντα και τους καταναλωτές, αν και στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι απίθανο οι ίδιοι να καταγγείλουν δημόσια το πορνογραφικό προϊόν που παρακολουθούν (συνήθως δωρεάν) στον ελεύθερο χρόνο τους. Όπως συμβαίνει και με τις υπόλοιπες πλατφόρμες του διαδικτύου, όπως π.χ. της Facebook, οι αλγόριθμοι προτείνουν περιεχόμενο ανάλογα με τις προηγούμενες προτιμήσεις του θεατή, εγκλωβίζοντάς τον σε έναν μικρόκοσμο όπου αναπαράγονται στερεότυπα για το σεξ, τις σχέσεις των φύλων κ.ο.κ. Παράλληλα τα στοιχεία που συλλέγονται από αυτούς τους αλγόριθμους επιστρέφουν άμεσα στα κινηματογραφικά στούντιο, όπου πραγματοποιούνται νέα γυρίσματα ανάλογα με το τι «πούλησε» περισσότερο τους προηγούμενους μήνες ή εβδομάδες. Οι τάσεις της αγοράς καθορίζουν κυριολεκτικά τις στάσεις των ηθοποιών.

Πολιτικοί, οικονομικές αρχές αλλά ακόμα και ακαδημαϊκοί κάνουν εδώ και χρόνια τα στραβά μάτια απέναντι στη λειτουργία μιας κολοσσιαίας βιομηχανίας, γιατί το περιεχόμενο που προβάλλει θεωρείται ταμπού. Αρκετοί από όσους ασχολούνται το κάνουν με όρους ηθικής και βαθιά πουριτανικές αρχές ζητώντας την παρέμβαση της Εκκλησίας ή του Θεού — ενώ θα αρκούσε μια ομάδα ορκωτών ελεγκτών-λογιστών.>>

Τα ολιγοπώλια της πορνογραφίας, Άρης Χατζηστεφάνου

Στις εν λόγω ιστοσελίδες φιγουράρουν -αλίμονο- βίντεο βιασμών, σεξουαλικών παρενοχλήσεων, ενδεικτικά εμπορίας ανθρώπων, χάρη στα οποία οι καπιταλιστικοί κολοσσοί χαρτζιλικώνονται. Για παράδειγμα: worlds-biggest-porn-site-under-fire-over-videos-pornhub

Ευτυχώς, δεν σφυρίζουν όλοι αδιάφορα. Η συλλογή υπογραφών για το κλείσιμο του “Pornhub” έχουν φτάσει σχεδόν το ενάμιση εκατομμύριο. Αν, βέβαια, το νούμερο αυτό συγκριθεί με τους καθημερινούς επισκέπτες του, φαίνεται ολίγον τραγικό.

Από την άλλη, σύμφωνα με δημοσίευμα του Guardian (1/9/2022) ο ιδιοκτήτης του προσφάτως ιδρυθέντος και φρενήρους δημοτικότητας OnlyFans κονόμησε 500 εκατομμύρια σε 2 έτη. Στην πλατφόρμα ξοδεύτηκαν σχεδόν 5 δισεκατομμύρια από τους πελάτες (το 80% στους παραγωγούς περιεχομένου και το 20% στην πλατφόρμα).

Η παρακάτω εικόνα δημοσιεύθηκε από την εφημερίδα “τα Νέα” το 2009.

Κατακλείδα

Η πορνογραφία δε διαφέρει, εν τέλει, και τόσο από εξαρτησιογόνες ουσίες:

Ο “χρήστης” αναζητά όλο και μεγαλύτερη δόση. Οι θεϊκές εκρήξεις ντοπαμίνης που προκαλεί το θέαμα του πορνό αναισθητοποιούν σταδιακά τον εγκέφαλο. Το αντίστοιχο “overdose” προκαλεί το “θάνατο” της στύσης και κατ’ επακόλουθω της σεξουαλικής ζωής.

Η αντίληψη του για τον πραγματικό κόσμο αλλοιώνεται. Μεταπλάθει τις επιθυμίες του άλλου φύλου, τα δικαιώματα του και του δικού του, την αυτοεικόνα του. Το σύνορο μεταξύ τεχνίτης και πραγματικής εμπειρίας ξέθωριάζει και ο χρήστης “αυτοφυλακίζεται στον απόκοσμο παράδεισο του”.

Γιατί, όμως, δε συζητείται ποτέ ως κοινωνικό πρόβλημα, ενώ την ίδια στιγμή η λέξη “ναρκωτικά” μας σπέρνει τρόμο;

Από το ελληνικό κράτος δεν έχουμε να περιμένουμε πολλά. Η μάχη με τον εθισμό κάθε λογής δεν ερεθίζει τους κυβερνήτες παρά για να κουνήσουν τη σημαία “του νόμου και της τάξης” υποκριτικά. Τα λάφυρα προβλέπονται πλούσια: περισσότεροι πολίτες θα ξεκλειδωθούν από το κλουβί τους για να ανακαλύψουν τη ζωή, θα προσπαθήσουν να συνειδητοποιηθούν, να συναρμολογήσουν τη σχέση με τον εαυτό τους και τους γύρω. Ή τουλάχιστον θα έχουν πλέον την δυνατότητα ως απ-εξαρτημένοι, δηλαδή πιο ελεύθεροι. Γιατί οι υπάλληλοι που παριστάνουν τους αντιπροσώπους της πλειοψηφίας να θέλουν αυτά τα λάφυρα; Αιτήματα που συμβάλλουν στην ηθική και πνευματική βελτίωση των πολιτών δύνανται να επιβληθούν μόνο όταν η διαφήμιση και απήχηση τους χτυπήσει το καμπανάκι των ψήφων, όταν απειλήσει με απλά λόγια την εξουσία.

Γιατί το πρώτο μέλημα κάθε κυβέρνησης είναι να επανεκλεγεί. Τίποτα πάνω από τις ψήφους.

ΥΓ: στο παρόν κείμενο δεν μπήκε στο στόχαστρο ο αυνανισμός, ο οποίος αποτελεί διακριτό ζήτημα και χρήζει αυτοτελούς εξέτασης.