Η παρακάτω εργασία πραγματεύεται το ίδιο ζήτημα που απασχολεί το άνω ντοκιμαντέρ του “TRT World”. Έγινε για το μάθημα της Εγκληματολογίας με -τότε- διδάσκοντα τον Κ. Πανάγο.

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

 

Εισαγωγή

Τα καταγεγραμμένα μεγέθη

Η ανατομία του εγκλήματος

Το μεγαλύτερο έγκλημα του ελληνικού κράτους στον 21^ο αιώνα

Επίλογος

 

 

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

«Pushbacks entail a variety of state measures aimed at forcing refugees and migrants out of their territory while obstructing access to applicable legal and procedural frameworks. In doing so, States circumvent safeguards governing international protection (including minors), detention or custody, expulsion, and the use of force.»[1]

Η παρούσα εργασία, φιλοδοξεί να αναδείξει μια μορφή κρατικού εγκλήματος η οποία εμφανίζεται στις αρχές του 21^ου αιώνα. Η συστηματοποίηση της έλαβε χώρα τα τελευταία έτη στα νότια και ανατολικά ευρωπαϊκά σύνορα. Πρόκειται για τις λεγόμενες «επαναπροωθήσεις» (pushbacks) για τις οποίες χρησιμοποιούνται διάφοροι άλλοι όροι, όπως «άτυπη αναγκαστική επιστροφή (ΑΑΕ)» ή «παρεμπόδιση εισόδου» (πιο εύπεπτοι). Πρόκειται για ένα θέμα εσκεμμένα «θαμμένο». Ο διαρκώς εντεινόμενος έλεγχος του τύπου, έχει φροντίσει ώστε οι πολίτες να μη γίνονται δέκτες ειδήσεων που θίγουν την εικόνα της κυβέρνησης.[2]Είναι αναγκαίο να διευκρινιστεί ότι μία επαναπροώθηση μπορεί να εμπεριέχει σωρεία άλλων εγκλημάτων, αυτοτελώς ποινικοποιημένων. Σκοπός της εργασίας είναι να απαντήσει στα εξής ερωτήματα:

• Ποια είναι η συχνότητα του; Μεμονωμένα περιστατικά ή οργανωμένο σύστημα;
• Ποιες είναι οι πράξεις -αξιόποινες και μη- που το συγκροτούν;
• Γιατί δεν υπάρχει λογοδοσία;

Για να γίνει κατανοητό το κλίμα της εποχής, αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στα μέσα Νοέμβρη, το μεταναστευτικό τιτλοφορείται ως Νο1 πρόβλημα για τους Έλληνες (δείγμα χιλίων ατόμων)[3]. Η Συρία, την περίοδο εκείνη, βρισκόταν, για ακόμη μια φορά, στη δίνη του πολέμου και οι εκτοπισμένοι γρήγορα ξεπέρασαν το εκατομμύριο[4]. Η Τουρκία -άμεσα εμπλεκόμενη στην πολεμική σύρραξη- είχε ανακοινώσει λίγες μέρες νωρίτερα ότι θα επέτρεπε στους πρόσφυγες να διασχίσουν τα σύνορα προς την Ευρώπη[5]. Υπό τον τόνο της εκτάκτου καταστάσεως, η κυβέρνηση εκδίδει στις 2 Μαρτίου 2020 Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου[6] με την οποία βαφτίζει τους αιτούντες άσυλο ως «ασύμμετρη απειλή για την ασφάλεια της χώρας», αναστέλλει το δικαίωμα αίτησης ασύλου και δηλώνει επισήμως ότι θα εκτελεί ομαδικές απελάσεις! Ως αίτιο της παραγκώνισης του διεθνούς και εθνικού δικαίου[7] – η κυβέρνηση επικαλείται «αντικειμενική αδυναμία εξέτασης σε εύλογο χρόνο των αιτήσεων». Αλλά τα ως άνω δικαιώματα δεν υπάρχουν μέχρι οι αιτήσεις να φτάσουν συγκεκριμένο νούμερο και οι αντίστοιχες υποχρεώσεις του κράτους δεν υπάρχουν υπό την προϋπόθεση ότι οι αιτούντες άσυλο (asylum seekers) είναι ολιγάριθμοι. Ο συλλογισμός αυτός, τον οποίο επικαλούνταν η κυβέρνηση, έρχεται σε αντίκρουση με την ίδια την έννοια του προσφυγικού που διαμορφώθηκε, πρώτα απ’ όλα, για τα θύματα πολέμου.

Επ’ αφορμής αυτής της καταστάσεως εγκαινιάστηκε, λοιπόν, μια πολιτική που εξασφαλίζει ότι οι ζωντανές «απειλές της ασφάλειας και της γαλήνης» (δια στόματος Πρωθυπουργού ο οποίος διαλαλούσε, επίσης, ότι «το ζήτημα δεν είναι πλέον προσφυγικό αλλά μια ασύμμετρη απειλή στα σύνορα της Ελλάδας και της Ευρώπης»)  δε θα ασκούσαν το δικαίωμα τους στο άσυλο. [8] Οι επαναπροωθήσεις, βέβαια, πρωτοεμφανίστηκαν πολλά χρόνια πριν, όμως οι καταγγελίες αφορούσαν μόνο την περιοχή του Έβρου και η συχνότητα ήταν ελάχιστη συγκριτικά με σήμερα.[9]

 

 

ΤΑ ΚΑΤΑΓΕΓΡΑΜΜΕΝΑ ΜΕΓΕΘΗ

Τα εγκλήματα αυτά, καθιερώθηκαν με ταχείς ρυθμούς ως de facto πολιτική της Ελλάδος (“de facto general policy”), όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται σε έκθεση του ΟΗΕ.[10] Σε 140.000 αριθμεί, στην παράγραφο 32, τους ανθρώπους που επαναπροωθήθηκαν από τις ελληνικές αρχές μόνο την περίοδο μεταξύ Απριλίου και Νοεμβρίου 2021! Ο ίδιος ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών κατέγραψε μετά διερεύνησης 540 περιστατικά τη διετία 2020-2021 τα οποία αντιστοιχούν σε 17 χιλιάδες θύματα, γυναικών και παιδιών μη εξαιρουμένων.[11]

Τρεις μήνες αργότερα, ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης, ζητάει με δελτίο τύπου διερεύνηση πάνω στις διαρκείς καταγγελίες για επαναπροωθήσεις[12] . Το ίδιο αίτημα εκφράζει και ο ΟΗΕ τονίζοντας την γιγαντιαία μείωση των επισήμων αφίξεων (3000 σε τρείς μήνες) -ούτε οι μετανάστες που εντοπίζονται στη στεριά δεν καταγράφονται πριν επαναπροωθηθούν-  σε σχέση με τα προηγούμενα έτη και την αντιστρόφως ανάλογη αύξηση των επαναπροωθήσεων η οποία λογικά αποτελεί αίτιο της μείωσης.[13] Την ίδια περίοδο η πλειοψηφία του ευρωκοινοβουλίου και η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών (LIBE) απαιτεί τη λογοδοσία της Ελλάδας ενώ ο ΔΟΜ υπολογίζει ότι «42 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους προσπαθώντας να περάσουν τα ελληνικά σύνορα» το πρώτο μισό του 2020.[14] Η κυβέρνηση ξεμπέρδεψε με τις καταγγελίες χαρακτηρίζοντας τες ως “fake news” των διακινητών[15] και ως προϊόν επιβουλής των πολιτικών της αντιπάλων. Στις ανωτέρω επεμβάσεις -και όχι μόνο- αναφέρεται και η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ) σε δήλωση της τον Ιούλιο.[16]

Η Aegean Boat Report στις ετήσιες εκθέσεις[17] της, αριθμεί τα θύματα του ελληνικού λιμενικού στο Αιγαίο από τον Ιανουάριο του 2020 σε 77,5 χιλιάδες, χρονικό σημείο το οποίο μνημονεύει ρητώς ως εναρκτήριο της κατακόρυφης αύξησης των εγκλημάτων αυτών: 9.741 θύματα το 2020, 15.803 το 2021, 26.133 το 2022, 25.855 το 2023. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι η εν λόγω ΜΚΟ δεν παρουσιάζει ξεχωριστά στατιστικά για επαναπροωθήσεις στις προηγούμενες εκθέσεις της (2018, 2019). Ακόμα, μέσα στις 17 «ημέρες ζωής» του νέου έτους έχουν καταγραφεί από την ίδια 63 επαναπροωθήσεις με 2095 θύματα![18]Νέα χρόνια, ίδια καθημερινότητα. Η Aegean Boat Report σημειώνει το ξυλοκόπημα και την εξευτελιστική μεταχείριση που προηγείται της εγκατάλειψης σε αυτοσχέδιες λέμβους στη μέση της θάλασσας. Με γρήγορα μαθηματικά, οι λιμενικοί αρνούνται σωρεία δικαιωμάτων σε πάνω από 100 ανθρώπους τη μέρα!

Η ραγδαία αύξηση των επαναπροωθήσεων το 2021 βρίσκεται σε συνάρτηση με την μείωση των -καταγεγραμμένων από την Ελληνική Αστυνομία- αφίξεων: μείωση κατά 76% σε σύγκριση με το 2020 (βλ. γράφημα ΟΗΕ).

Η Forensic Architecture παρουσιάζει στην ενημερωμένη της Πλατφόρμα[19] αποδεικτικό υλικό για χιλιάδες pushbacks στα θαλάσσια σύνορα με 55.445 καταγεγραμμένα θύματα μέσα σε 3 έτη, από τον υποτιθέμενο «υβριδικό πόλεμο» της Τουρκίας στον Έβρο έως το Μάρτιο του 2023. Εκτός αυτών, έχει τεκμηριωμένες πληροφορίες για 41 θανάτους/αγνοούμενους που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια των επαναπροωθήσεων.

Σε έκθεση του, το Border Violence Monitoring Network[20] καταγράφει την αύξηση των αιτήσεων ασφαλιστικών μέτρων στο ΕΔΔΑ, με τις οποίες οι μετανάστες ζητούν να εκδοθεί διαταγή έρευνας και διάσωσης & έπειτα πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου. Είναι ευρέως γνωστή, πλέον, η ελληνική τακτική και στο εξωτερικό -ή μάλλον κυρίως στο εξωτερικό- οπότε οι μετανάστες προσέρχονται με αυτό το προληπτικό «όπλο» ελπίζοντας να γλυτώσουν τα καθιερωμένα pushbacks. Δυστυχώς, ούτε οι διαταγές του ΕΔΔΑ φαίνεται να συγκινούν τις ελληνικές αρχές. Από τον Μάρτη του 2022 εκδόθηκαν 13 διαταγές που φιλοδοξούσαν να προστατέψουν 470 άτομα. Μόνο οι 4 έγιναν σεβαστές από την ελληνική πολιτεία! Το πρώτο μισό του 2022, μάλιστα, οι σχετικές προσφυγές στο ΕΔΔΑ -πολλές εξ αυτών προληπτικές- πλησίαζαν τις χίλιες![21] Να σημειωθεί εδώ ότι “Σε υπόθεση κατά του ελληνικού κράτους που εκδικάζεται στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες έχει καταθέσει στοιχεία για 311 περιστατικά κατά τα οποία επαναπροωθήθηκαν μέσω Έβρου στην Τουρκία «τουλάχιστον 6.680 άνθρωποι».[22]

Η ίδια η BVMN έχει καταγράψει περίπου 10.800 θύματα pushback στην περιοχή του Έβρου από το καλοκαίρι του 2019 μέχρι τη δημοσίευση της έκθεσης (1/7/2022). Ο αριθμός των νεκρών στο επικίνδυνο αυτό ποτάμι είναι αδύνατο να εξακριβωθεί, πάντως ο Π. Παυλίδης, ιατρός στο Γενικό Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης, έκανε λόγο για 23 πτώματα μόλις στους δυο πρώτους μήνες του 2021.[23] Πρόκειται για τερατώδες νούμερο αν αναλογιστεί κανείς ότι σε 17 έτη (από το 2000) το νούμερο αντιστοιχούσε σε 352 ανθρώπους[24]. Ο ίδιος γιατρός πληροφορεί ότι ο Έβρος πρωτοστατεί στον αριθμό θαμμένων αταυτοποίητων μεταναστών με το 70% των θανάτων να αποδίδονται σε πνιγμό.

As pushbacks in the Evros region have become more systematised, violent and life-threatening, access to asylum on the mainland has become virtually impossible.[25]

Σε έρευνα του Spiegel[26] δημοσιευθείσα τον Οκτώβρη του 2021, αποτυπώνεται, για ακόμη μια φορά, αυτό που η κυβέρνηση αρνείται: Βασανισμοί και πέταμα στη θάλασσα με μια σχεδία -αγορασμένη από τον Ευρωπαίο φορολογούμενο σε τιμή ευκαιρίας: 1569 ευρώ ανά pushback.

Πρώην υψηλόβαθμος αξιωματούχος του Λιμενικού Σώματος επιβεβαιώνει τις εγκληματικές πρακτικές του σώματος στο οποίο υπηρετούσε, αποκαλύπτοντας ότι εσκεμμένα δεν τηρείται κανένα αρχείο για αυτές. Οι διαταγές οι οποίες ξεκινάνε από το Μαξίμου, από τους προϊσταμένους, δηλαδή, των φυσικών αυτουργών είναι αποκλειστικά προφορικές.

The units he’s talking about are called MYA and KEA, the coast guard’s elite. The officers wear balaclavas so that nobody can recognize them. Normally they deal with drug dealers, but now they are also pushing refugees back into the sea. “Orders are always oral in these operations,” Alexiou says, so there is no paper trail and plausible deniability can be maintained. “The instructions come from way up top, from politicians. These are criminal acts.” Two additional coast guard officers, one of whom is on active duty, have corroborated Alexiou’s claims. And they, too, believe the special units are responsible for the pushbacks. “The order is: Nobody gets through (…)”

Σωρεία αποδεικτικού υλικού μπορεί να βρεθεί και στο ανά έτος ανανεωμένο “Black Book of Pushbacks”, έργο 16 τουλάχιστον εν συνεργασία οργανώσεων, στο οποίο καταγράφονται αναλυτικά οι βιαιότητες στα σύνορα της Ευρώπης. [27]

Την άνοιξη του 2022, μια μέρα μετά την δημοσιοποίηση έρευνας διεθνών μέσων[28] [29] η οποία στηλιτεύει (όχι για πρώτη φορά[30]) την εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής σε 222 ελληνικές επαναπροωθήσεις με τον αριθμό των θυμάτων να εκτιμάται σε πάνω από 8.000, ο επικεφαλής της παραιτήθηκε από το αξίωμα το οποίο κατείχε από το 2015 δηλώνοντας: «Επιστρέφω την εντολή μου στο Διοικητικό Συμβούλιο καθώς φαίνεται ότι η αποστολή της Frontex με βάση την οποία εκλέχτηκα και με βάση την οποία ανανεώθηκε η θητεία μου τον Ιούνιο του 2019 έχει αλλάξει σιωπηλά αλλά αποτελεσματικά».[31] Η ιδιαιτερότητα αυτής της έρευνας βρίσκεται στο γεγονός ότι αξιοποίησε, εκτός από οπτικοακουστικό υλικό, μεταξύ άλλων και την ίδια τη βάση δεδομένων της FRONTEX ονόματι “JORA” στην οποία τα εγκλήματα καταχωρούνταν με τον παραπλανητικό όρο «παρεμποδίσεις αναχώρησης». Τα αντίστοιχα πορίσματα της -απόρρητης τότε- έκθεσης της OLAF επί του θέματος αποτέλεσαν αντικείμενο των τεταμένων συζητήσεων πριν την παραίτηση του F. Leggeri, με το ελληνικό κράτος να τον υπερασπίζεται. «Officials from more moderate countries like Sweden berated the agency chief, while representatives from more hardline countries like Hungary, Poland and Greece defended his record», σημειώνει το Politico[32].

Η έκθεση-κόλαφος της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) [33]  παρέμενε μακριά από τα μάτια των Ευρωπαίων (στο όνομα των οποίων διαπράττονται αυτά) μέχρι τις 28 Ιούνιου, οπότε διεθνή μέσα φρόντισαν για τη διαρροή των κρίσιμων πληροφοριών[34]. Τον Οκτώβρη του 2022, αντίκρισαν το φως της δημοσιότητας και οι 200 σελίδες της, ξεσκεπάζοντας τελειωτικά το εγκληματικό καθεστώς και γελοιοποιώντας τις δηλώσεις των απατεώνων του Μαξίμου περί “fake news” διασπειρόμενα από διακινητές. [35]

Ο αξιωματούχος Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Frontex πρότεινε μετά το ναυάγιο στην Πύλο (Ιούνιος 2023) την αναστολή της δραστηριότητας της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής στην Ελλάδα όσο παραβιάζεται το διεθνές και κοινοτικό δίκαιο[36]. Το ενδεχόμενο να συμβεί αυτό επιβεβαίωσαν και οι New York Times λίγες μέρες αργότερα[37].

Στις 7 Φεβρουαρίου 2023, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο ψήφισμα[38] για την ολίσθηση του κράτους δικαίου και της ελευθεροτυπίας στην Ελλάδα, ενέταξε, ασφαλώς, και τις επαπροωθήσεις. Το καθεστώς στη χώρα μας μοιάζει όλο και πιο αυταρχικό, και επάξια πλέον στέκεται δίπλα στο μαύρο πρόβατο της ΕΕ, την Ουγγαρία.

Παραδόξως, παράλληλα με την άρνηση της ύπαρξης επιχειρήσεων pushback, ο Υπουργός Μετανάστευσης δήλωνε σε συνέντευξη: «Η Ελληνική Αστυνομία ανακοίνωσε ότι το 2022 απέτρεψε 260.000 άτομα από τον να μπουν στον Έβρο. Το γεγονός πως πέρασε ο 1 στους 100  και περνάνε αυτή τη στιγμή 80% λιγότεροι από ότι πέρασαν το 2019 και 99% λιγότεροι από ότι πέρασαν το 2015, δείχνει ότι η χώρα μας πλέον δεν έχει μεταναστευτικό πρόβλημα. Να το πω απλά; Στα νησιά μας έχουμε 4.000 διαμένοντες από 45.000, σε όλη τη χώρα. Στις δομές έχουμε 13.000 αντί 92.000 που είχαμε το 2019. Έχουμε 33 δομές αντί 121 που υπήρχαν».

 

 

Η ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ

Μπροστά στις αποκαλύψεις αυτού του νέου εγκληματικού καθεστώτος, η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ), η οποία ιδρύθηκε κατόπιν ψηφίσματος[39] του ΟΗΕ, δημιουργεί τον Μηχανισμό Καταγραφής Περιστατικών Άτυπων Αναγκαστικών Επιστροφών. Στην δημοσιευθείσα έκθεση, βάσει πρωτογενών πηγών, τεκμηριώνει 50 περιστατικά με τουλάχιστον 2000 θύματα την περίοδο μεταξύ Απρίλη 2020 και Οκτώβρη 2022. Το μοτίβο το οποίο εντοπίζει είναι ίδιο με αυτό που καταγράφουν όλες οι εκθέσεις και έρευνες πάνω στο θέμα (όπως, ενδεικτικά, της Διεθνούς Αμνηστίας[40], του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες[41], των Γιατρών Χωρίς Σύνορα[42] και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες[43]) και αποτελείται από 3 βήματα: εντοπισμός, κράτηση (μπορεί να παραλειφθεί), απομάκρυνση. Τα θύματα δεν καταγράφονται πουθενά: επίσημα δεν υπάρχουν.[44]

Η άσκηση βίας, αν και δεν αποτελεί αναγκαία συνθήκη για την πραγματοποίηση ενός περιστατικού ΑΑΕ, ωστόσο, παρατηρείται ότι διαπερνά οριζόντια όλα τα περιστατικά ως εργαλείο πειθαναγκασμού ή και εξαναγκασμού των φερόμενων θυμάτων μέσω των απειλών, της πρόκλησης σωματικού πόνου και της υποβολής σε απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση.[45]

Επιμέρους εγκλήματα που εμφανίζονται κατά την επαναπροώθηση:

• Ανθρωποκτονία / έκθεση
• Σωματική βία
• Προσβολή γενετήσιας αξιοπρέπειας
• Λεκτική βία & Απειλή
• Απαγωγή
• Παράνομη κατακράτηση (φυλάκιση είτε ακινητοποίηση) από λίγη ώρα έως ημέρες μέχρι την απομάκρυνση
• Πρόκληση ναυαγίου
• Ληστεία ή και καταστροφή προσωπικών εγγράφων (77% των περιπτώσεων)
• Ληστεία προσωπικών αντικειμένων ιδίως κινητά (93% των περιπτώσεων)
• Καμία ενημέρωση για τα δικαιώματα των μεταναστών σε γλώσσα που κατανοούν
• Εξευτελιστική μεταχείριση (ξεγύμνωμα, μη πρόσβαση σε τουαλέτα)
• Αγνόηση ιατρικών αναγκών
• Στέρηση φαγητού & νερού
• Βασανιστήρια

Επιπλέον, παρατηρείται διαχωρισμός μελών της οικογένειας. Οι επαναπροωθήσεις παραβιάζουν εξ ορισμού το δικαίωμα στο άσυλο στον πυρήνα του οποίου εδράζει η αρχή της μη επαναπροώθησης. Η έκθεση του Μηχανισμού Καταγραφής επισημαίνει ότι οι χώρες προέλευσης των θυμάτων «περιλαμβάνονται στις χώρες, των οποίων οι πολίτες ή οι ανιθαγενείς συνήθως διαμένοντες, λαμβάνουν τα υψηλότερα ποσοστά θετικών αποφάσεων.» Άρα αν τους επιτρεπόταν να αιτηθούν, μάλλον θα αναγνωριζόταν η προσφυγική τους ιδιότητα. Αυτό το δεδομένο έχει σημασία, διότι οι υπερασπιστές των pushback ισχυρίζονται ότι αυτοί που διασχίζουν τα σύνορα παράτυπα δεν βρίσκονται σε κατάσταση ανάγκης, ότι δεν είναι «πραγματικοί πρόσφυγες».^[46]

Υπάρχουν, ακόμη, περιπτώσεις ΑΑΕ των οποίων τα θύματα διέμεναν νόμιμα στην Ελλάδα αφότου είχαν καταγραφεί και αιτηθεί ασύλου. Πρόκειται για άτομα που απήχθησαν από κρατικά όργανα και μεταφέρθηκαν στο σημείο κράτησης (προστάδιο της απομάκρυνησης), μαζί με τα άτομα που εντοπίστηκαν πριν καταθέσουν αίτημα ασύλου. Μπορεί, ας πούμε, να απήχθησαν στην εργασία τους ή σε ένα περίπατο σε πάρκο, σε πλατείες ή σε μαγαζιά.

Η ασέβεια, φυσικά, δεν εξαιρεί ούτε τους αναγνωρισμένους -από τις ελληνικές αρχές- με τη βούλα της διεθνούς προστασίας πρόσφυγες οι οποίοι δύναται να έχουν, επίσης, τη μοίρα των προαναφερθέντων. Στην συγκεκριμένη έκθεση τα θύματα -παράνομης απέλασης σε αυτή την περίπτωση- κατάγονταν από τη Συρία και την Παλαιστίνη, χώρες κατεξοχήν εμπόλεμες με τους Παλαιστίνιους να ζουν, μάλιστα, υπό καθεστώς απαρτχάιντ (έγκλημα κατά της Ανθρωπότητας)^{[47] [48]} με αυτουργό το κράτος του Ισραήλ.

Το ρόλο του δράστη αναλαμβάνουν όργανα της αστυνομίας, του στρατού, του λιμενικού και άτομα με πολιτικά ρούχα που δύνανται να είναι είτε όργανα είτε πολίτες είτε μη πολίτες. Η εθνικότητα των δραστών δεν είναι ενιαία. Άλλα γνωρίσματα των επιχειρήσεων:

• Συχνά κεκαλυμμένα τα χαρακτηριστικά των θυτών (fullface).
• Κατοχή όπλων πχ πιστόλια, πολυβόλα, μαχαίρια, γκλοπ.
• Συντονισμός/συνεργασία ένστολων με τους μη ένστολους.
• Καμία διάκριση υπέρ ευάλωτων ατόμων (έγκυες, ηλικιωμένοι, παιδιά).
• Εναλλαγή ή εμπλουτισμός των προσώπων της κάθε ομάδας από στάδιο σε στάδιο. Πιθανό να μην πραγματοποιούν και τα 3 βήματα (εντοπισμός, κράτηση, απομάκρυνση) τα ίδια άτομα.

 

Ιδιαίτερα στον Έβρο παρατηρείται συμμετοχή μη ελληνόφωνων οι οποίοι συνεργάζονται με είτε υπακούν στις ελληνικές αρχές. Ακολουθεί απόσπασμα από μαρτυρία θύματος στον Έβρο:

500 άνδρες, γυναίκες, παιδιά, ηλικιωμένοι, έγκυες γυναίκες, χτυπημένοι άνθρωποι που έπρεπε να πάν στο νοσοκομείο. Από πολλές εθνικότητες, δεν θυμάμαι. Υπήρχαν 12 βάρκες κοντά στο ποτάμι. Κάθε μία έπαιρνε 15 άτομα και τα πήγαινε σε ένα νησάκι στη μέση του ποταμού και μετά ο οδηγός της βάρκας γυρνούσε στην ελληνική όχθη για να πάρει κι άλλους. Ήμασταν μόνο με τα εσώρουχά μας και χωρίς παπούτσια. Ήταν πάνω από 10 Έλληνες ένστολοι με μαύρες και στρατιωτικές στολές και όλοι οπλοφορούσαν. Έδιναν εντολές στους gangsters [sic], μια ομάδα πάνω από 10 Αράβων, Αφγανών και Κούρδων που φορούσαν κουκούλες. Αυτοί έπαιρναν εντολές από τους Έλληνες ένστολους και τους αποκαλούσαν commanders/captains [sic]. Είχαν μαζί τους μεγάλα μαχαίρια. Χτυπούσαν με αυτά τα μαχαίρια άλλους πρόσφυγες και τους είδα να χαράζουν το σήμα x σε κάποιους από αυτούς. Έπαιρναν και τα χρήματα από τους ανθρώπους. Η επιχείρηση απομάκρυνσης ξεκίνησε όταν έπεσε το σκοτάδι μεταξύ 8-9μμ. Είδα μια βάρκα να βυθίζεται. Όσοι μπορούσαν να κολυμπήσουν επιβίωσαν. 4 άτομα δεν τα κατάφεραν και είδα να ανασύρουν οι gangsters τα πτώματά τους από το ποτάμι.(…)

Είδα επίσης μια έγκυο γυναίκα, η οποία γέννησε εκείνη τη στιγμή. Έκλαιγε και την επαναπροώθησαν μαζί με το παιδί της στην τουρκική πλευρά. Άκουσα τούρκους στρατιώτες να της φωνάζουν να σταματήσει να κλαίει. Είδα αστυνομικούς να χτυπάνε ανθρώπους. Η κατάσταση ήταν πέρα από απάνθρωπη. Βρισκόμασταν σε ζώνη εκτός νόμου, τσάκισαν την αξιοπρέπειά μας εντελώς απάνθρωπα.

Ο εντοπισμός λαμβάνει χώρα είτε κοντά στο ποτάμι του Έβρου είτε στην ευρύτερη περιοχή είτε σε πόλεις/χωριά μέχρι και στη Θεσσαλονίκη, Αλεξανδρούπολη κ.α. Όσο πιο κοντά στο ποτάμι τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να παρακαμφθεί το στάδιο κράτησης και η επαναπροώθηση να τελεστεί άμεσα. Οι χώροι κράτησης, σύμφωνα με τις μαρτυρίες, δύναται να είναι είτε Αστυνομικό Τμήμα/Τμήμα Συνοριακής Φύλαξης είτε στρατιωτική δομή είτε άτυπη δομή (χωρίς διακριτικά αναγνώρισης, ένα απλό κτήριο). Κάποιοι μάρτυρες, πάντως, δε κατάφεραν να αναγνωρίσουν το χώρο όπου κρατούνταν. Ας μνημονευτεί εδώ ότι στις 10 Μαρτίου του 2020, οι New York Times, δημοσιεύουν έκθεση[49]  στην οποία αποκαλύπτεται μυστική τοποθεσία, ένα αχαρτογράφητο μπουντρούμι το οποίο «φιλοξενούσε» τους μετανάστες μέχρι την επαναπροώθηση τους. Από τον τίτλο κιόλας («We are like animals») γίνεται αντιληπτό ότι οι συνθήκες εκεί ήταν απάνθρωπες.

Το κάνουμε, όπως ακριβώς το κάνουν [άλλες χώρες]. Μόνο που αυτές δεν είναι τόσο εχθρικές [απέναντι στους αιτούντες άσυλο] όσο εμείς.[50]

Εδώ αξίζει να γίνει μνεία στην σε συνεργασία με την ισπανική εφημερίδα El Pais έρευνα[51]του Solomon (υπογεγραμμένη από τον δημοσιογράφο Σ. Μαλιχούδη, θύμα παρακολούθησης από την ΕΥΠ στην οποία προΐσταται ο Πρωθυπουργός[52]). Επιβεβαιώνοντας τη συστηματικότητα και το mondus operandi, εστιάζει στο κομμάτι των ληστειών του Έβρου: τα όργανα έχουν αφαιρέσει τουλάχιστον 2,2 – 2,8 εκατ. ευρώ σε μετρητά τα τελευταία έξι έτη. Αυτό προκύπτει από «συντηρητικούς υπολογισμούς, χωρίς να συνεκτιμάται η αξία των κινητών τηλεφώνων και άλλων πολύτιμων αντικειμένων (π.χ. δαχτυλίδια, βραχιόλια)».

«Υπάρχουν αστυνομικοί που θέλουν να υπηρετήσουν μόνο κατά μήκος του ποταμού», σχολιάζει. «Φανταστείτε πόσα μπορεί να κερδίσει μια ομάδα αστυνομικών εάν πάρει από 100 ή 200 ευρώ από 100 άτομα. Μπορούν να βγάλουν έναν ολόκληρο μισθό σε μία μόνο βάρδια.»

«Οι συνοριοφύλακες τις δίνουν στα παιδιά τους (εννοεί συσκευές κινητών). Εμφανίζονται στο σχολείο με καινούργια κινητά και λένε περήφανα ότι οι γονείς τους τα πήραν από τους “παράνομους μετανάστες”

Έκθεση της Παγκόσμιας Πρωτοβουλίας κατά του Διεθνικού Οργανωμένου Εγκλήματος του 2021 για τις βαλκανικές διόδους αναφέρει πως «σε αντίθεση με το 2015-2016, οι αιτούντες άσυλο και οι μετανάστες φαίνεται ότι τώρα είναι επιφυλακτικοί στο να μεταφέρουν μεγάλα ποσά σε μετρητά από φόβο μήπως τους ληστέψουν κλέφτες ή η αστυνομία».[53] 

 

Ιδιαίτερα στις επαναπροωθήσεις του Αιγαίου, το στάδιο της κράτησης συνήθως γίνεται σε εξωτερικό χώρο με ακινητοποίηση. Ακόμη, στις «νησιώτικες» επαναπροωθήσεις η εγκατάλειψη γίνεται με καταστροφή του σκάφους ή της μηχανής του, όταν οι αιτούντες άσυλο εντοπίζονται στη θάλασσα και ορισμένες φορές συνοδεύεται από ρυμούλκηση. Όταν, από την άλλη, ο εντοπισμός γίνεται στο νησί, τότε οι δράστες εγκαταλείπουν τα θύματα σε φουσκωτές βάρκες (χωρίς μηχανή) ή σωσίβιες σχεδίες. Η ολοκλήρωση της εγκληματικής αλληλουχίας βρίσκει τους αιτούντες άσυλο κοντά ή μέσα στα τουρκικά ύδατα. Η ελληνικές αρχές αφήνουν το κύμα να σπρώξει τη βάρκα/σχεδία/σκάφος προς την Ανατολή.

Χτυπούσαν τις γυναίκες που εγκυμονούσαν μπροστά στα μάτια μου (…) Όταν μας έβγαλαν τα ρούχα, μας είχαν ξαπλωμένους στο έδαφος. Ο σωματικός έλεγχος προχώρησε και στα γεννητικά μου όργανα, εγώ του ζητούσα να σταματήσει κλαίγοντας πολύ και εκείνος που μου έκανε τον έλεγχο που ισοδυναμούσε με βιασμό, γελούσε και με χτύπησε στο πίσω μέρος του σώματός μου. Οι μνήμες από τον βιασμό μου στο Καμερούν, αναβίωσαν. (…) Έκαναν σωματικό έλεγχο ακόμη και στα παιδιά.

 

Τα θύματα, σε ποσοστό 62% των εξετασθέντων, δεν κατέχουν απτά αποδεικτικά στοιχεία…

“με συνηθέστερη αιτιολογία ότι υπέστησαν στέρηση προσωπικών αντικειμένων από τους φερόμενους θύτες, και άρα φωτογραφικό́ υλικό, ηχητικό ή βιντεοληπτικό υλικό, στίγματα κ.α. που πιθανά να είχαν αποτυπώσει δεν είναι πλέον στην κατοχή τους”.

Μία μειοψηφία των θυμάτων δήλωσε ότι δεν επιθυμεί να καταγγείλει τα εις βάρος του εγκλήματα “με συνηθέστερη αιτιολογία ότι φοβόντουσαν αντεκδίκηση από τους φερόμενους θύτες ή αντίκτυπο στο αίτημά τους για Διεθνή Προστασία ή φόβο επαναβίωσης τραυματικών γεγονότων”.[54]

Μια πολυπλεύρως τεκμηριωμένη έρευνα διεθνών μέσων[55] σπρώχνει στο φως τις λεπτομέρειες της εργαλειοποίησης αιτούντων άσυλο με όρους εκβιασμού -η Human Rights Watch, είχε, επίσης, ασχοληθεί με το θέμα σε έκθεση της[56]. Τα κρατικά όργανα προτάσσουν σε θύματα τους, πριν ολοκληρώσουν το «τελετουργικό» της επαναπροώθησης, το εξής δίλημμα: “Είτε (σε βάζουμε φυλακή ως διακινητή και μετά) σε πετάμε πίσω στην Τουρκία είτε θα δέρνεις και θα πετάς άλλους μετανάστες πίσω στην Τουρκία. Αν διαλέξεις το δεύτερο, θα σου δώσουμε μετά από 1-3 μήνες «υπηρεσίας», ένα χαρτί με οποίο μπορείτε να κινείστε νόμιμα στην Ελλάδα για 25 μέρες. Την ημέρα θα είσαι φυλακισμένος σε αστυνομικό τμήμα και τη νύχτα θα διαπράττεις τα εγκλήματα υπό τις εντολές μας.” Ένας άλλος τρόπος εξεύρεσης «εργατικών χεριών» είναι η συνεργασία με διακινητές, ώστε να προτείνουν οι τελευταίοι το «φαουστικό δίλλημα».

Σύμφωνα με μια από τις αστυνομικές πηγές, η ανάθεση της «βρόμικης δουλειάς» σε μετανάστες είναι εν γνώσει τόσο των επιτελών της αστυνομίας όσο και πολιτικών προσώπων, αν όχι στις επιχειρησιακές της λεπτομέρειες, τουλάχιστον στις γενικές γραμμές της. (Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως δηλώνουν οι αστυνομικοί, ο στρατός αρνήθηκε να συμμετάσχει στις επιχειρήσεις pushbacks). Η αστυνομική πηγή αναφέρει πως η ιδέα προτάθηκε προς τους πολιτικούς ως ένας τρόπος προστασίας των αξιωματικών από το να εκτίθενται οι ίδιοι στις επαναπροωθήσεις (…) Η έκταση του φαινομένου (επιχειρήσεις με τη συμμετοχή τριών τουλάχιστον αστυνομικών τμημάτων, διάρκειας τουλάχιστον δύο ετών, επαναπροωθήσεις χιλιάδων αιτούντων άσυλο αν ληφθεί υπόψη ότι κατά τις μαρτυρίες ορισμένες νύχτες τα pushbacks αφορούσαν πάνω από 100 άτομα) καθιστά αμφίβολη την έλλειψη γνώσης εκ μέρους των αστυνομικών επιτελών αλλά και των πολιτικών προϊσταμένων τους.

[57]

Έλληνες κάτοικοι της μεθορίου επιβεβαιώνουν την πρακτική ως «κοινό μυστικό», καθώς έρχονται καθημερινά σε επαφή με τους «σκλάβους.

Η έρευνα αποδεικνύει τη συνεργασία κρατικών οργάνων αφενός με διακινητές, αφετέρου με λαθρεμπόρους ανθρώπων. Σημειώνεται ότι οι «σκλάβοι» ξυλοφορτώνονταν από τα όργανα και έπρεπε να μεταχειρίζονται και οι ίδιοι βία ενάντια στους αιτούντες άσυλο που κατέφθαναν. Στην «αρμοδιότητα» τους εντασσόταν ιδίως το ξεγύμνωμα των τελευταίων, η αφαίρεση των αντικειμένων τους (χρήματα, κινητά) και το πέρασμα τους στην απέναντι όχθη με μικρές βάρκες.

Συχνά το επόμενο πρωινό ο Σαμπέρ έπλενε τις βάρκες που είχαν λεκέδες από το αίμα της προηγούμενης νύχτας.

 

 

ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΣΤΟΝ 21^Ο ΑΙΩΝΑ

Το «ναυάγιο στην Πύλο», στις 14 Ιουνίου 2023, με πάνω από 600 νεκρούς αιτούντες άσυλο, το οποίο γέμισε πρωτοσέλιδα διεθνώς, δεν είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου, η ακραιότερη των πιθανών εκβάσεων ενός pushback. Ήδη από τα πρώτα γνωστά δεδομένα μπορούσε κανείς να συμπεράνει πως το ελληνικό λιμενικό «Είτε τους άφησε να πνιγούν είτε τους έπνιξε»[58]. Πολλές δημοσιογραφικές -όχι δικαστικές- έρευνες, (ανάμεσα τους και η βραβευμένη[59] από το Ευρωκοινοβούλιο έρευνα των Solomon, Forensis, Guardian και ARD) [60] αργότερα, η υπόθεση μπορεί να συνοψισθεί στον τίτλο της έρευνας των Reporters United, Lighthouse Reports, Der Spiegel, SIRAJ, El Pais, Monitor, The Times «Απ΄τη βύθιση στη συγκάλυψη»[61]. Αναλυτικότερα, η αλληλουχία γεγονότων που σκιαγραφούνται από τα στοιχεία είναι η εξής:

• Το αλιευτικό εισήλθε στην ελληνική Ζώνη Έρευνας και Διάσωσης (SAR).
• Το ελληνικό λιμενικό δεν δέχτηκε τα απανωτά αιτήματα συνδρομής της FRONTEX.
• Το ελληνικό λιμενικό ρυμούλκησε κατ’ επανάληψιν το αλιευτικό με αποτέλεσμα την ανατροπή και, κατ’ επακόλουθο, βύθιση του.
• Το ελληνικό λιμενικό απομακρύνθηκε από το σημείο δημιουργώντας κύματα.
• Το ελληνικό λιμενικό ξεκίνησε τη διάσωση 30 λεπτά μετά τη βύθιση.
• Το ελληνικό λιμενικό αφαίρεσε τα κινητά των επιζώντων στα οποία υπάρχει οπτικό υλικό από το συμβάν.
• Καθ’ όλη τη διάρκεια του εγκλήματος, οι κάμερες με τις οποίες το λιμενικό υποχρεούται να καταγράφει όλες τις επιχειρήσεις του, ήταν κλειστές.

Η δικαιοσύνη κατάσχεσε τα κινητά των λιμενικών 119 μέρες μετά το έγκλημα[62], δηλαδή 4 μήνες αργότερα. Στις 31 Ιανουαρίου 2024, η δημοσιογράφος Eleonora Vasques δημοσιοποιεί την σχετική έκθεση της Frontex[63] η οποία επιβεβαιώνει αρκετές από τις κατηγορίες που αποδίδονται στο λιμενικό. Η κακουργηματική δίωξη επιζώντων θυμάτων του συγκεκριμένου ναυαγίου με την κατηγορία της διακίνησης, δεν ξαφνιάζει όσους έχουν εξοικειωθεί με την απαράδεκτη αυτή τακτική των αρχών, ιδίως στα νησιά.

Χαρακτηριστική είναι η ομοιότητα της κρατικής δράσης και επιχειρηματολογίας συγκριτικά με αυτή στη διάσημη υπόθεση του Φαρμακονησίου[64] όπου 11 αιτούντες άσυλο σκοτώθηκαν. Η τελευταία αφορά μια επιχείρηση επαναπροώθησης το έτος 2014 επί της οποίας το ελληνικό κράτος καταδικάστηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για παραβίαση του δικαιώματος στη ζωή και για εξευτελιστική μεταχείριση (2 και 3 ΕΣΔΑ) των αιτούντων άσυλο.[65] Μνεία έγινε στην ανεπαρκή διερεύνηση και παράλειψη απόδοσης ευθυνών, ή αλλιώς -εις την λαϊκήν- για το «κουκούλωμα» του εγκλήματος. Η ελάχιστη αυτή δικαίωση ήρθε 8 χρόνια μετά[66] από ένα όργανο πραγματικά ανεξάρτητο από το ελληνικό κράτος, ανεξάρτητο από τον θύτη δηλαδή.

 

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Παρά τον καταιγισμό αποδείξεων από διεθνή, εγχώρια μέσα και οργανισμούς (μέρος μόνο των οποίων παρουσιάστηκαν) ο Πρωθυπουργός δήλωνε για πολλοστή φορά σε συνέντευξη: «We don’t do pushbacks […] I have seen the allegations and I can tell you we have not been able to substantiate a single incident». [67] Προεκλογικά, ω του θαύματος, όμως, προσπαθώντας να ερεθίσει τους ξενοφοβικούς ψηφοφόρους, προέβη σε έμμεση ομολογία της εγκληματικής του πολιτικής:

“ Ήταν και αυτός ο φράχτης -ο οποίος κατασκευάστηκε σε χρόνο ρεκόρ- μαζί και με το υφιστάμενο τμήμα το οποίο υπάρχει ήδη στο βόρειο Έβρο, ένας από τους λόγους που καταφέραμε τα τελευταία χρόνια να αποτρέψουμε σε παραπάνω από 250.000 -επαναλαμβάνω, παραπάνω από 250.000- παράνομους μετανάστες να εισέλθουν στο ελληνικό έδαφος.

Γιατί στα θαλάσσια σύνορα αυτές οι αποτροπές έχουν ουσιαστικά δεκαπλασιαστεί, εκθέτοντας κάποιους οι οποίοι κάποτε δεν ξεχώριζαν καν τα σύνορα στη θάλασσα^[68].”

Επειδή οι συντηρητικοί κύκλοι εξοργίζονται με την εγκληματικότητα την οποία αποδίδουν στους «λάθρο» (όπως αποκαλούν τους αιτούντες άσυλο[69]) απαιτείται μια αναφορά…

Εν προκειμένω, στα περιστατικά́ ΑΑΕ που έχει καταγράψει ο Μηχανισμός Καταγραφής τα φερόμενα θύματα περιγράφουν πράξεις που συνδέονται με εξαιρετικά σοβαρές παραβιάσεις της απαγόρευσης της απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης (Άρθρο 3 ΕΣΔΑ), καθώς και του δικαιώματος στην προσωπική ελευθερία (Άρθρο 5 ΕΣΔΑ) και δύνανται να αποτελούν πράξεις που, κατά το ελληνικό Δίκαιο, είναι ποινικά κολάσιμες, όπως απειλή (Άρθρο 333 ΠΚ), παράνομη βία (Άρθρο 330 ΠΚ), προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας (Άρθρο 137Α §4 ΠΚ), αρπαγή (Άρθρο 322 §1 ΠΚ), αναγκαστική εξαφάνιση (Άρθρο 322 §2 ΠΚ), έκθεση σε κίνδυνο (306 ΠΚ), παράλειψη προσφοράς βοήθειας (307 ΠΚ), πρόκληση ναυαγίου (277 ΠΚ), σωματικές βλάβες (308 ΠΚ έως 312 ΠΚ, και 314 ΠΚ), ανθρωποκτονία (302 ή 299 ΠΚ).

(…) εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας, όπως, ανάλογα με τις περιστάσεις, κλοπή (Άρθρο 372 ΠΚ), φθορά ξένης ιδιοκτησίας (381 ΠΚ), ληστεία (Άρθρο 380 ΠΚ). ^[70]

Αν όπως προαναφέρθηκε τα ημερήσια θύματα στο Αιγαίο ανέρχονταν το 2023 σε εκατό (100) και εάν κάθε αιτών άσυλο είναι παθών -στην καλύτερη των περιπτώσεων- 6 εγκλημάτων τότε το ελληνικό λιμενικό διαπράττει 600 εγκλήματα σε καθημερινή βάση. Αυτό σημαίνει ότι μέσα σε ένα έτος, έχουν συντελεστεί πάνω από 219.000 κρατικά εγκλήματα, χωρίς να συνυπολογίζονται τα εγκλήματα στον Έβρο! Το πραγματικό νούμερο, φυσικά, είναι μακράν μεγαλύτερο, δεδομένου ότι η πλειονότητα των περιστατικών δεν καταγράφεται πουθενά (σκοτεινός αριθμός εγκληματικότητας). Σύμφωνα με τα επίσημα καταχωρημένα στην ετήσια αστυνομική επετηρίδα στατιστικά[71], το 2022 υπήρξαν 9.502 εγκλήματα κατά σωματικής ακεραιότητας, 13.206 κατά της προσωπικής ελευθερίας, 16.119 κατά της τιμής, 104.472 κατά της ιδιοκτησίας και 12.113 κατά της περιουσίας. Συνολικά τελέστηκαν 155.412 τέτοια εγκλήματα ( που εμπεριέχονται και στις επαναπροωθήσεις) σε όλη την ελληνική επικράτεια. Ποιος είναι ο εγκληματίας τελικά;

Αν όσα παρουσιάστηκαν σας μοιάζουν τρομακτικά, σκεφτείτε ότι -αν επιζήσουν την πρώτη- πολλοί αιτούντες άσυλο περνάνε από αυτή την κόλαση πολλές φορές. Θυμάμαι, σε μια εκδήλωση, μια γυναίκα να λέει με πόνο το νούμερο 15. Δεκαπέντε φορές προσπάθησε να περάσει τα ελληνικά σύνορα. Οι κυβερνώντες και οι ξενόφοβοι υπήκοοι τους πασχίζουν να εξαλείψουν την επιθυμία των κατατρεγμένων για μια καλύτερη ζωή, μια ζωή στην οποία ευελπιστούν διασχίζοντας την κοινωνική κατασκευή που η ανθρώπινη φαντασία δημιούργησε και ονόμασε σύνορα. Παραβλέπουν ή αδιαφορούν για το γεγονός ότι το ανθρώπινο ένστικτο της επιβίωσης δεν εξαλείφεται. Και ότι η ανάγκη δεν ενδιαφέρεται για την επιθυμία.

«Όταν κατάσχεις τα τηλέφωνά τους, εξαλείφεις κάθε απόδειξη πως βρέθηκαν εκεί. Όταν κατάσχεις τα χρήματά τους, κάνεις τη ζωή τους πιο δύσκολη. Όταν τους αφήνεις γυμνούς, μια άλλη τάση που βρίσκεται σε έξαρση, τους ταπεινώνεις και τους αποθαρρύνεις», σχολιάζει ανώτερη ερευνήτρια του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην Ελλάδα.

«Αποτελεί μέρος μιας στρατηγικής για να τους αποτρέψεις από το να προσπαθήσουν [να περάσουν] ξανά».[72]

Το κακόβουλο οργανωμένο σχέδιο «πειθούς» προβλέπει ότι όποιος προσπαθήσει να έρθει, θα διαβεί την κόλαση και δεν θα τα καταφέρει. Όποιος τα καταφέρει θα καταδικαστεί συνοπτικά με «στημένο κατηγορητήριο» ως διακινητής[73] και θα διαβεί την κόλαση στη φυλακή. Η δεύτερη πολυπληθέστερη κατηγορία κρατουμένων είναι οι κατάδικοι/υπόδικοι για διακίνηση[74] -μόλις 285 λιγότεροι από τους κρατούμενους για ναρκωτικά (6/10/2022)! Όποιος δεν καταδικαστεί θα φυλακιστεί σε χώρους όμοιους με φυλακές[75] [76] όπου βασικά δικαιώματα του Σωφρονιστικού Κώδικα, όπως το δικαίωμα στη σίτιση και πόση νερού[77] [78], ουσιαστικά δεν υπάρχουν. Όποιος περάσει ή διαφύγει τις άνω δοκιμασίες και διαμένει νόμιμα είτε παράνομα στη χώρα, θυματοποιείται εκ νέου στην νόμιμη είτε παράνομη εργασία του[79] [80] και στον δρόμο[81] [82] με τις αιματηρές επιθέσεις να καταλήγουν μέχρι και σε δολοφονίες.[83]

Είναι χρέος όλων μας να εξασφαλίσουμε ότι ο σεβασμός στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια δεν θα εξαρτάται από το χρώμα του δέρματος ή τις συντεταγμένες της γέννησης. Ο άνισος πόλεμος του κράτους και των ρατσιστών κατά ακτιβιστών και οργανώσεων υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων[84] [85] υποδεικνύει ότι η δραστηριοποίηση αξίζει, ότι απειλεί το σύστημα της απανθρωπιάς. Τα ξεβρασμένα στις τουριστικές μας παραλίες παιδικά πτώματα[86] θυμίζουν, όσο κι αν κλείνουμε τα μάτια, την ευθύνη μας.

[1] https://www.ecchr.eu/en/glossary/push-back/

[2] https://rsf.org/en/country/greece

[3] https://www.lawspot.gr/nomika-nea/ereyna-metanasteytiko-simantikotero-provlima-gia-toys-ellines-molis-31-ehei-thetiki

[4] https://thepressproject.gr/synechizete-i-ematochysia-amachon-sti-syriaki-eparchia-intlib/

[5] https://www.reuters.com/article/us-syria-security/turkey-says-it-will-let-refugees-into-europe-after-its-troops-killed-in-syria-idUSKCN20L0GQ/

[6] https://migration.gov.gr/wp-content/uploads/2020/05/pnp-anastolh-ths-ypovolis-aithseon-asylou.pdf

[7] https://fra.europa.eu/el/eu-charter/article/18-dikaioma-asyloy?page=1

[8] https://thepressproject.gr/asymmetri-apili-charaktirizi-o-mitsotakis-to-prosfygiko-i-ee-sfyrizi-adiafora/

[9] https://www.nchr.gr/images/pdf/nea_epikairothta/Anakoinosi_EEDA_Epanaprowthiseis.pdf

[10] https://www.docdroid.net/3rCFbo1/ekethesi-oie-ellada-push-backs-pdf#page=7

[11] https://www.unhcr.org/news/news-releases/news-comment-unhcr-warns-increasing-violence-and-human-rights-violations

[12] https://www.iom.int/news/iom-alarmed-over-reports-pushbacks-greece-eu-border-turkey

[13] https://www.unhcr.org/news/briefing-notes/unhcr-calls-greece-investigate-pushbacks-sea-and-land-borders-turkey

[14] https://www.europarl.europa.eu/news/el/press-room/20200703IPR82627/ereuna-gia-paranomes-epanaproothiseis-sta-ellinika-sunora-zitoun-eurovouleutes

[15] https://euobserver.com/migration/151392

[16]https://www.nchr.gr/images/pdf/apofaseis/prosfuges_metanastes/Dilosi%20EEDA_Anaferomenes%20praktikes%20epanaproothiseon.pdf

[17] https://aegeanboatreport.com/annual-reports/

[18] https://www.efsyn.gr/ellada/dikaiomata/419019_kataggelies-gia-epanaproothisi-akoma-kai-palaistinion-sto-aigaio

[19] https://forensic-architecture.org/investigation/drift-backs-in-the-aegean-sea

[20] https://borderviolence.eu/reports/20548-2/

[21] https://www.dikastiko.gr/eidhsh/eyropaiko-dikastirio-2022-pano-apo-1-000-aitimata-prosfygon-metanaston-gia-asfalistika-metra-kata-ellados-katadiki-tis-toyrkias-gia-epanaproothisi-syrioy/

[22] https://wearesolomon.com/el/mag/format-el/erevnes/epanaproothisis-ston-evro-i-megali-listia/

[23] https://newsinteractives.cbc.ca/longform/evros-river-greece-crossing-asylum-seekers/

[24] https://reliefweb.int/report/greece/tragedy-evros-perilous-river-crossing-greece

[25] https://borderviolence.eu/app/uploads/BVMN-Islets-Interim-Measures-and-Illegal-Pushbacks-Greece-2022.pdf

[26] https://www.spiegel.de/international/europe/greece-and-croatia-the-shadow-army-that-beats-up-refugees-at-the-eu-border-a-a4409e54-2986-4f9d-934f-02efcebd89a7

[27] https://left.eu/issues/publications/black-book-of-pushbacks-2022/

[28] https://www.lemonde.fr/en/international/article/2022/04/30/frontex-the-european-border-control-agency-has-been-masking-illegal-returns-of-migrants-in-the-aegean-sea_5982031_4.html

[29] https://www.spiegel.de/international/europe/frontex-involved-in-illegal-pushbacks-of-hundreds-of-refugees-a-9fe90845-efb1-4d91-a231-48efcafa53a0

[30] https://www.spiegel.de/international/europe/eu-border-agency-frontex-complicit-in-greek-refugee-pushback-campaign-a-4b6cba29-35a3-4d8c-a49f-a12daad450d7

[31] https://www.theguardian.com/world/2022/apr/29/head-of-eu-border-agency-frontex-resigns-amid-criticisms-fabrice-leggeri

[32] https://www.politico.eu/article/eu-border-agency-fabrice-leggeri-resigns-watchdog-probe-findings-released-misconduct/

[33] https://www.spiegel.de/international/europe/why-der-spiegel-is-publishing-the-eu-investigative-report-on-pushbacks-a-5218398a-5c1e-414e-a477-b26515353fce?fbclid=IwAR10luBYFCPYc2rLqFfd7-VI33j24xkuxgcuVFlcJGvuEgalr12OmiBx-9w

[34] https://www.lemonde.fr/en/international/article/2022/07/28/eu-investigators-find-frontex-turned-blind-eye-to-greece-migrant-pushbacks_5991760_4.html

[35] https://euobserver.com/migration/151392

[36] https://www.efsyn.gr/ellada/dikaiomata/395088_metra-kata-tis-elladas-syzita-i-frontex-meta-nayagio-stin-pylo

[37]https://www.nytimes.com/2023/06/27/world/europe/greecemigrantseu.html?unlocked_article_code=EM1tbZ2pzB6Q0bo3Ueg0n8DM6gGceWHOncxUX1Ps4Y_KBPLMqSccFzpGJf3hGV3V_MlxzST8tcQ1tPpZJtMeWcxugQcMDDW9mvXC8goYE3x9Ib0cRUxHhQMlbQmG_v1azV_Y2200zW9JMGGOWF4_slDV777QH0jxCmbG0G475sCCFqGAwgZrB7mpP7fcK_UyPc6qlTNNzfZbvMHLjEpAb_5xdQb5hkuRLn9cQnQHWDtJOAkOTrYgjAtx-nH8fKA-yeLeiAu11MQQiVsBvcjyV2J_8d2tneqGERjx1S2Orbmmbfc-qbMBc4OkrqEYGsmTb4Co6uQdKWzunMfNMMTG6U&smid=wa-share

[38] https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-9-2024-0069_EL.pdf?fbclid=IwAR1W0d0gJ6L7gJ_9-H2OWmyzro7ss1_LsuqnqyEww1tV9CWuL1h-cuZoao8

[39] https://www.ohchr.org/en/instruments-mechanisms/instruments/principles-relating-status-national-institutions-paris

[40] https://www.amnesty.gr/news/ektheseis/article/24627/ellada-psemata-kai-epanaproothiseis-prosfyges-kai-metanastesries-akomi

[41] https://www.gcr.gr/el/news/press-releases-announcements/item/2111-new-gcr-report-reveals-violence-against-refugees-at-the-greek-turkish-borders-and-criminalization-of-legal-aid-organizations

[42] https://msf.gr/publications/se-koini-thea-anthropino-kostos-ton-metanasteytikon-politikon-kai-ton-viaion-0

[43] https://asylumineurope.org/reports/country/greece/asylum-procedure/access-procedure-and-registration/access-territory-and-push-backs/#_ftn8

[44] Σελ. 19, Έκθεση Μηχανισμού Καταγραφής ΑΑΕ 2023

[45] Σελ 20, Έκθεση Μηχανισμού Καταγραφής ΑΑΕ 2023

[46] https://thepressproject.gr/mitarakis-oi-prosfyges-apo-tin-oukrania-einai-pragmatikoi-prosfyges/

[47] https://www.amnesty.gr/news/press/article/24938/aparthaint-toy-israil-enantion-ton-palaistinion-ena-vanayso-systima

[48] https://www.hrw.org/report/2021/04/27/threshold-crossed/israeli-authorities-and-crimes-apartheid-and-persecution

[49] https://www.nytimes.com/2020/03/10/world/europe/greece-migrants-secret-site.html

[50] Πηγή της Frontex στην έρευνα Solomon-El Pais

[51] https://wearesolomon.com/el/mag/format-el/erevnes/epanaproothisis-ston-evro-i-megali-listia/

[52] https://www.nytimes.com/2022/11/26/business/greece-journalists-surveillance-predator.html

[53] https://wearesolomon.com/el/mag/format-el/erevnes/epanaproothisis-ston-evro-i-megali-listia/

[54] Σελ 48, Έκθεση Μηχανισμού Καταγραφής ΑΑΕ 2023

[55] https://www.reportersunited.gr/9138/pushbacks-evros-sklavoi/

[56] https://www.hrw.org/report/2022/04/07/their-faces-were-covered/greeces-use-migrants-police-auxiliaries-pushbacks

[57] Το έγγραφο που λαμβάνουν οι «σκλάβοι» μετά το πέρας της υπηρεσίας τους.

[58] https://info-war.gr/eite-toys-afise-na-pnigoyn-eite-toys-ep/

[59] https://www.europarl.europa.eu/news/el/press-room/20231016IPR07309/stin-ereuna-gia-to-nauagio-tis-pulou-to-vraveio-dimosiografias-tou-ek

[60] https://wearesolomon.com/el/mag/format-el/erevnes/mprosta-stis-kleistes-kameres-ton-arxon-pethainontas-sto-vathitero-simeio-tis-mesogeiou/

[61] https://www.reportersunited.gr/11283/navagio-pylos/

[62] https://thepressproject.gr/kateschesan-ta-kinita-ton-limenikon-tou-navagiou-tis-pylou-meta-apo-119-meres/

[63]https://omniatv.com/853489188/o-frontex-karfonei-to-elliniko-limeniko-gia-to-nayagio-tis-pyloy/

[64] https://thepressproject.gr/emvlimatiki-apofasi-gia-mia-emvlimatiki-ypothesi-katadiki-tis-elladas-gia-to-polynekro-navagio-sto-farmakonisi/

[65] https://hudoc.echr.coe.int/#{%22itemid%22:[%22002-13740%22]}

[66] https://rsaegean.org/el/podcast-farmakonisi-dikaiosi-8-chronia-meta/

[67] https://m.bild.de/video/clip/politik-ausland/griechischer-premier-exklusiv-in-bild-wir-bezahlen-die-mauer-auch-selbst-83532892.bildMobile.html?t_ref=https%3A%2F%2Fwww.bild.de%2Fvideo%2Fclip%2Fpolitik-ausland%2Fgriechischer-premier-exklusiv-in-bild-wir-bezahlen-die-mauer-auch-selbst-83532892.bild.html

[68] https://www.primeminister.gr/2023/03/31/31540

[69]https://www.ethnos.gr/Politics/article/64357/adonisgeorgiadhsdenepapsanaxrhsimopoiotonorolathrometanasths

[70] https://www.nchr.gr/images/pdf/RecMechanism/_fin.pdf , σελ 43

[71] https://www.astynomia.gr/file/2023/04/epetirida2022.pdf

[72] https://wearesolomon.com/el/mag/format-el/erevnes/epanaproothisis-ston-evro-i-megali-listia/

[73] https://www.borderline-europe.de/sites/default/files/readingtips/criminalisation_of_migrants-study_by_borderline_europe_el.pdf

[74] https://www.kathimerini.gr/society/562078288/fylakes-gia-diakinisi-metanaston-1-stoys-5-kratoymenoys/

[75] https://rsaegean.org/en/ccac-aegean-islands-greece/

[76] https://rsaegean.org/el/adianoites-synthikes-ked-samou/

[77] https://www.hrw.org/news/2023/06/16/greece-food-cutoff-refugees

[78] https://www.msf.org/greece-pushbacks-detention-and-violence-towards-migrants-lesbos

[79] https://thepressproject.gr/aoratoi-stis-manolades-tis-elladas/

[80] https://thepressproject.gr/chiliades-metanastes-ergates-se-genikevmeni-katanagkastiki-ergasia/

[81] https://www.lifo.gr/now/greece/i-keerfa-kataggellei-epithesi-akrodexion-se-treis-metanastes-ergates

[82] https://www.lifo.gr/now/greece/keerfa-kataggelia-gia-ratsistikes-epitheseis-fasistoeidon-kata-metanaston-se-sepolia-kai

[83] https://popaganda.gr/stories/reportage/o-siraz-saftar-dolofonithike-eno-pigaine-sti-doyleia-toy/

[84] https://www.gcr.gr/el/news/press-releases-announcements/item/2111-new-gcr-report-reveals-violence-against-refugees-at-the-greek-turkish-borders-and-criminalization-of-legal-aid-organizations

[85] https://srdefenders.org/country-visit-report-greece/

[86] https://www.iefimerida.gr/ellada/ptoma-koritsioy-brethike-se-paralia-tis-paroy